Flexibiliteit en geduld

Een week bij Jolanda in Tanzania
Dit bericht is ook verschenen op: http://jolandavandervelden.reislogger.nl/

Een week bij Jolanda in Tanzania levert meer stof tot schrijven op dan prettig is om te lezen op een blog. Vandaar alleen een korte observatie over een botsing tussen culturen.

Na drie weken een georganiseerde groepsreis door Kenia en Tanzania, was het zuiden van het land bezoeken even andere koek. Ik ben er geen enkele toerist tegengekomen. De enige mzungus (blanken) die ik heb gezien waren vrijwilligers en mensen die zaken kwamen doen. Kennelijk gaan blanken anders niet naar het “minder mooie” zuiden.

Om vanaf de “grote” stad Mtwara in Tandahimba te komen, moet je een dag uittrekken. Dan kan je nog hopen dat het meevalt hoe lang je op een bus moet wachten. En kan je misschien zelfs een zitplek bemachtigen, wat geen overbodige luxe is op de onverharde hobbelige weg waarover je vier uur lang rijdt in een busje zonder noemenswaardige vering. En ach, als je er vandaag niet komt, dan doe je morgen nog een poging.

In Nederland is iedereen van slag als de bussen of treinen een keer niet volgens schema rijden. In Tanzania zijn mensen veel flexibeler. Dat moet ook wel, anders zou iedereen er continu geïrriteerd zijn. Die flexibele instelling, waarbij veel makkelijker met tegenslag wordt omgegaan, heeft ook een keerzijde. Als dingen nou eenmaal gebeuren zoals ze gebeuren, omdat God (of het lot) het zo heeft bepaald, denk je ook niet na over hoe het anders kan. Hoe je zelf iets kan veranderen.

Die passieve houding zie je ook bij het personeel in het ziekenhuis. Mensen gaan soms dood omdat de nodige middelen er niet zijn om ze te genezen. Dat vond ik al erg confronterend, om dat het hier vanzelfsprekend is dat er couveuses, hartmonitors of multivitaminen zijn. Maar nog schrijnender vond ik het om te zien dat er mensen overlijden waarvoor de nodige middelen wel beschikbaar waren, maar er geen goede zorg werd geleverd. Bijvoorbeeld omdat de medicijnen niet tijdig worden besteld, omdat artsen (of ze dienst hebben of niet) een dag van tevoren melden dat ze een maand vakantie opnemen. Omdat als verpleegsters theepauze hebben er niemand op de zalen is. Omdat er geen goede medicijnlijst wordt bijgehouden of omdat het aan kennis over een ziekte als diabetes ontbreekt.

Jolanda en Kirsten proberen zich door deze passieve houding niet uit het veld te laten slaan. Ze blijven herhalen wat er beter zou kunnen, stellen een diabetesprotocol op en proberen verpleegsters kennis bij te brengen. Ik vind dat ongelofelijk bewonderenswaardig. Iets veranderen is moeilijk en vergt een lange adem, heel veel geduld en het winnen van vertrouwen van het personeel. Ik hoop dat ze straks na twee jaar kunnen zeggen dat ze niet alleen voor individuele patienten een verschil hebben gemaakt (want dat doen ze zeker!), maar ook de kwaliteit van de zorg die in dit ziekenhuis wordt geleverd wat hebben verbeterd. Ik wens ze daarbij heel veel kracht, geduld en flexibiliteit toe.