Bonnetjes wobben

Mijn vorige bericht ging over het rondje ministeries dat ik vorige week met mijn nieuwe klasje heb gemaakt. Na een aantal ministeries onstond er een rode draad. Elke directie juridische zaken heeft namelijk een jurist die gespecialiseerd is in zogenaamde WOB-verzoeken. En elk ministerie had hetzelfde WOB-verzoek gekregen.

(Bij het Ghanese parlement hebben we gelobbyd voor een WOB met de CHRI. Hier zie je de directrice met actieshirt praten met een radioverslaggever.)

WOB staat voor de Wet Openbaarheid van Bestuur. Het uitgangspunt is dat alle overheidsstukken openbaar zijn. Tenzij er een hele goede reden is om ze geheim te houden, zoals de staatsveiligheid of iemands privacy. Eigenlijk heel logisch in een democratie. Vooral journalisten maken veel gebruik van de WOB en dat leidt regelmatig tot discussies over de interpretaties van de uitzonderingen.

Die dezelfde WOB-verzoeken bij de ministeries vorige week waren afkomstig van de Telegraaf. Hun redactie bedacht naar aanleiding van de Britse bonnetjesaffaire dat het wel een leuk idee was om alle bonnetjes van de Nederlandse ministers op te vragen. En dat leidde op alle ministeries tot een hoop gedoe. Die bonnetjes konden ze nog wel vinden, dat was het probleem niet. Maar de meeste uitgaven doen de ministers met een creditcard. Dus als de Telegraaf vraagt om de bonnetjes, hoeft het kabinet juridisch gezien niet gelijk ook de creditcardrekeningen openbaar te maken. Dat je op je klompen kan aanvoelen dat de Telegraaf dat als eerstvolgende gaat wobben, heeft het kabinet er kennelijk niet toe doen besluiten die gelijk ook maar te geven.

Een ander probleem is in hoeverre een minister recht heeft op bescherming van zijn of haar persoonlijke levenssfeer? Op restaurantbonnetjes staat vaak precies wat daar is gegeten en gedronken. Ik kan me best voorstellen je het privé vindt dat je bijvoorbeeld glutenvrij moet eten of dat je er het liefst drie glazen bier bij drinkt. Maar ondertussen doet een minister dat wel op kosten van de belastingbetaler. Dat zorgt toch voor een spanningsveld en daarmee tot discussies tussen juristen op de ministeries.

De Telegraaf heeft de bonnetjes inmiddels gekregen, de creditcardrekeningen echter niet. De restaurantbonnetjes zijn grotendeels onleesbaar gemaakt. Ze blijken geen dingen vinden te kunnen vinden die konden tippen aan de declaraties in het Verenigd Koninkrijk. Ja, Wouter Bos declareerde een gestolen zonnebril, maar dat kan hij prima uitleggen. Je kan ook op alle slakken zout leggen. Reken trouwens maar dat het WOB-verzoek van de Telegraaf heel wat meer aan ambtenarensalarissen heeft gekost dan die zonnebril. Over netjes omgaan met het geld van de belastingbetaler gesproken.