donderdag 26 februari 2009

Laatste dag in Accra

Vandaag is de laatste dag op mijn werk hier. Ik heb net mijn laatste onderzoekspaper afgemaakt, over wat wel en niet mag bij verhoren door mensen van de veiligheidsdiensten.

Het is ook de laatste dag bij mijn gastgezin. Dat ga ik waarschijnlijk veel meer missen dan mijn werk eerlijk gezegd. Het is toch fijn om altijd weer thuis te kunnen komen op een vertrouwde, schone, redelijk rustige plek met stromend water en goed eten. En niet te vergeten, aardige mensen.

Morgen vertrek ik met twee andere vrijwilligers naar Kumasi, de tweede stad van Ghana. Daar verblijven we dit weekend en dan reizen we door, naar het noorden, Tamale en ons doel; Mole National Park. Het moet er erg mooi zijn en erg stoffig. En nu maar duimen dat we olifanten zien!

Voorlopig zou dit dan ook wel eens mijn laatste berichtje kunnen zijn, ik weet namelijk niet of ik in de gelegenheid ben om te internetten. Mocht dat niet het geval zijn, dan volgt er als het goed is een update op zondag de achtste, want dan ben ik even terug in Accra. Daarna vertrek ik nog voor mijn laatste week naar de westkust, waar mij een paradijselijk strand met schildpadden is beloofd. Ik heb er zin in!

dinsdag 24 februari 2009

De eerste scholen in Ghana

22 februari 2009

Om half negen waren we wel klaar in Kakum, net op tijd om te zien dat er inmiddels drommen mensen binnen kwamen stromen; onze privé-kruinwandeling was waarschijnlijk veel indrukwekkender dan met zijn tientallen gelijk. Is weinig slapen toch nog ergens goed voor.

Met taxi's zijn we vervolgens naar Elmina gegaan, om ook daar het fort te bekijken. Dit was lange tijd het domein van de Nederlanders (van 1637 tot eind 19de eeuw). Vanuit hier werden vooral ook veel slaven naar Nederlandse kolonien vervoerd. Pas nadat de slavernij is afgeschaft heeft Nederland het fort verkocht aan de Britten.

Ook in de dit fort was een mannen- en een vrouwenkerker en een cel voor opstandige slaven. Daarnaasst was er een balkon op de binnenplaats bij de vrouwenkerker. De gouverneur kon alle vrouwen op de binnenplaats laten roepen en er eentje uitzoeken om te verkrachten (de Europeanen, in dit geval de Portugezen en later de Nederlanders, namen hun vrouwen niet mee naar Ghana vanwege malaria). Als een slavin later zwanger bleek te zijn, werd ze vrijgelaten. Na vier jaar moest ze haar kind terugbrengen naar het fort, zodat het daar naar school kon gaan. De eerste scholen van Ghana waren in de slavenforten.

Na afloop van de tour bracht een taxi ons met zijn zevenen (dat dat paste!) naar een tro die ons naar Accra bracht. Rond vier uur waren we weer thuis, erg vies en moe. Maar voldaan van een gezellig en interessant weekend.

maandag 23 februari 2009

Cape Coast en Kakum

21 en 22 februari 2009

Zaterdag om acht uur ontbeten met een omelet met ... kaas. Wat een geweldig hotel!

Daarna op pad, naar het kasteel. Cape Coast Castle was een van de forten waar vanuit de slaven werden verhandeld. Het fort zien liggen is prachtig, blauwe zee, wit strand en een hagelwit fort op de punt (foto's kan ik momenteel niet uploaden vanwege tien jaar oude computer). Binnen werden we rondgeleid door een gids. We zagen de kerkers waarin honderden slaven wekenlang moesten verblijven, totdat ze zouden worden verscheept naar andere continenten. Het was er stikdonker, met weinig ventilatie en reken maar dat er geen fatsoenlijk toilet was. En dat was dan altijd nog beter dan de straf die de slaven te wachten stond als ze probeerden zich vrij te vechten. In een cel, zonder licht of ventilatie, zonder water of eten. Die slaven stierven dan ook binnen 72 uur. Indrukwekkend om het allemaal eens van dichtbij te zien.

Na de rondleiding zijn we wat uitgebreider gaan lunchen, omdat 's avonds in Kakum het restaurant gesloten zou zijn. Zoals eigenlijk altijd hier het geval is, duurde het meer dan een uur voordat we ons eten kregen, maar het was verder prima. Dat betekende wel dat het erg haasten zou worden om nog naar Elmina te gaan, dus besloten we de rest van de middag op het strand te gaan zitten.

Het vinden van een tro naar Kakum ging vrij vlot, maar toen we bij het park aankwamen (rond half vijf) was het officieel al dicht. Vandaar dat de man die ons de weg wees naar de kampeerplatforms daar helemaal geen zin in had. De platforms waren niet veel meer dan een houten bodem met daarop een matras en een afdakje. We hoorden een muskietennet te krijgen, maar die van ons had gaten, dus besloten mijn kampeergenote en ik twee een-persoonsnetten half over elkaar heen te hangen. Wonder boven wonder zijn we niet gestoken. Ook de ons beloofde zaklampen hebben we nooit gezien. De mijne is stuk (ik heb hier geen geluk met electronica). Aangezien het natuurlijk pikkedonker is in het regenwoud, was ik enorm blij met de zaklamp van mijn kampeergenote.

Met zijn achten hebben we gepicknickt op een van de platforms met brood, bananen, kokosnoot, plantainchips en biscuitjes. Omdat het hier al vroeg donker is (half zeven) en we moe waren, zijn we al rond acht uur gaan slapen. Nou ja, slapen... Ik moet eerlijk gezegd bekennen dat ik vrij lang wakker heb gelegen (net als de anderen overigens). Overal hoor je insecten, vogels en apen. Vooral het roepen van de apen vond ik bijzonder: het waren duidelijk verschillende soorten en je hoorde ze dichterbij komen of verder weg gaan. En zo nu en dan hoorden we wat geritsel in de buurt van ons platform. Toch wel een beetje eng, niet zozeer vanwege de dieren, maar omdat iemand zomaar al onze spullen zou kunnnen jatten in het donker. (Hoewel we misschien ook best bang mochten zijn voor de pythons en andere slangen die in het woud leven.)

Maar goed, om half zes ging de wekker zodat we als een van de eersten het woud in zouden kunnen met een gids. Na een hoop gesteggel omdat we geen negen cedi per persoon wilden betalen voor een nacht kamperen met kapotte netten en zonder zaklamp, gingen we dan toch het woud in terwijl de zon opkwam.

Als eerste deden we de canopy-walk (kruinen-wandeling?); een touwbrug van meer dan driehonderd meter lang die op sommige plaatsen meer dan veertig meter boven de grond hangt. Hij is gespannen tussen zeven sterke, hoge bomen. Hij is dus niet voor mensen met hoogtevrees, maar het uitzicht was prachtig. Boomtoppen zover je kon kijken, ontzettend veel vogelgeluiden. Eenmaal weer op de grond hebben we een wandeling van een uur gemaakt met de gids, die ons vertelde over de verschillende soorten bomen en waarvoor ze worden gebruikt (tegen astma, hoofdpijn, als spoorrails, eten of voor hun geur...werkelijk van alles). Ik moet zeggen dat ik ook heb genoten van de enorm schone lucht daar, wat een verschil met de smog in Accra!

Warme douche en taart

20 februari 2009

Wauw, mijn eerste warme douche gehad in zeven weken! Ik ben nu namelijk in een hotel in Cape Coast met zeven andere vrijwilligers. Vanmiddag zijn we met een luxe tro, met airco en redelijk veel ruimte, van Accra naar Cape Coast gereden. Morgen gaan we naar de kastelen van Cape Coast en Elmina en het naar het regenwoud; Kakum national park.

Gistermiddag was trouwens gezellig. Op kantoor kregen we een enorme taart bezorgd, waarop stond: "Thanks, Claire, Mieke & Nadine!". Claire had gisteren haar laatste werkdag en Nadine en ik hebben komende week al onze laatste week. Ik heb nog nooit zo'n grote taart gehad met mijn naam erop. En reken maar dat ie lekker was!

Meer avonturen in het verkeer

19 februari 2009

Mijn nieuwe huisgenootje (nou ja, ze is hier inmiddels alweer een week) en ik gingen vanochten samen naar kantoor. We hadden geluk: de eerte de beste lijntaxi naar Circle had nog twee plekken vrij. Maar ons geluk keerde: we kregen een lekke band toen we halverwege waren. De reserveband was ook lek dus het enige dat we konden doen was een ander voertuig zoeken. Daar hadden we dan weer wel geluk mee: binnen vijf minuten zaten we in een andere taxi.

Voor mijn huisgenootje was het de tweede keer in twee dagen dat haar vervoermiddel stuk ging. Gisteren zat ze in een tro die plotseling van binnen enorm begon te roken. Dat is ook geen wonder, want over veel auto's hier verbaas ik me dat ze uberhaupt nog rijden.

Mijn andere huisgenootje is trouwens Deens en ik vind haar helemaal geweldig; ze heeft namelijk een voorraad drop bij zich!

woensdag 18 februari 2009

Nederlander is goed van vertrouwen

En zo hoort het natuurlijk ook. Nederlanders gaan er bijna allemaal vanuit dat onze persoonsgegevens correct en veilig worden opgeslagen door al die organisaties die daarin geïnteresseerd zijn. Zo nu en dan ben ik alleen bang dat het een beetje naief is. Informatie is immers macht.

Gevangen zonder proces

17 februari 2009

Vanmiddag kwam er een man langs bij ons op kantoor (waar de stroom weer eens uitgevallen was...). Hij heeft een film gemaakt over de tijd dat hij opgesloten heeft gezeten zonder dat er een rechter aan te pas was gekomen. Hij is nu zeventig jaar, dit speelde meer dan vijftig jaar geleden hier in Accra.

Op de dag voor kerst, toen hij vijftien jaar was, werd hij zomaar opgepakt en voor vijf jaar gevangen gezet. Zonder dat daarvoor een reden werd gegeven. Die vijf jaar werden er uiteindelijk zes, omdat de toenmalige president Nkumrah op het moment dat hij en de drieduizend anderen vrij zouden komen, er nog vijf jaar aan toevoegde. Alleen omdat de CIA en de Britse regering een handje hielpen bij een staatsgreep, is hij na zes jaar toen vrij gekomen. Nu woont hij al tientallen jaren in Engeland.

Hij vertelde dat ze soms drie dagen geen eten kregen. Dat het eten dat ze wel kregen niet behoorlijk was klaargemaakt. Dat hij zijn tanden zes jaar niet kon poetsen. Dat ze op de grond moesten slapen, ook de bejaarden. Dat zieken geen medicijnen kregen. Dat hij elke dat mensen zag sterven. Dat hij zelf ook liever dood wilde.

Een indrukwekkend verhaal, dat hij nu overal probeert te vertellen als een van de laatste overlevenden. Om mensen bewust te maken van foute regimes. In de hoop te kunnen voorkomen dat volgende generaties dezelfde dingen doen. Ik hoop dat deze moedige man een verschil kan maken.

dinsdag 17 februari 2009

Overstrominkje

15 februari 2009

Oeps, ik heb geloof ik een overstrominkje veroorzaakt in mijn huis hier. Zo nu en dan hebben we geen stromend water en dat was vanmorgen het geval. Ik draaide de kraan open en wist vervolgens niet meer zeker welke kant ik op moest draaien om hem dicht te doen (ja, ik weet het, dat klinkt dom en dat is het ook). En ik vermoed dat ik de verkeerde kant op heb gegokt, want toen we thuiskwamen na het zwemmen, bleek de halve bovenverdieping overstroomd te zijn geweest. Gelukkig was de huishoudster er nog enigszins op tijd bij om de boel op te dweilen.

Het doet me een beetje denken aan hoe ik, toen ik er pas twee weken woonde, de badkamer en gang van ons Brusselse appartement blank zette doordat de slang van de wasmachine uit het bad was gesprongen...oeps.

Wel leuk: ik heb voor eerst in zes weken weer een film gezien.

Opdringerigheid en een Ghanees museum

14 februari 2009

Vanochtend uitgeslapen en toen met mijn huisgenootjes met een trotro naar het Arts Centre gegaan. Daarbinnen werden we wel erg opdringerig lastiggevallen door de verkopers, die wilden allemaal dat we hun winkel kwamen bekijken (en natuurlijk wat kwamen kopen). Wat wel grappig was, was dat ze allemaal exact dezelfde schilderijen verkopen en allemaal beweren dat ze ze zelf hebben geschilderd. Maar goed, ze hadden ook veel prachtige beelden en maskers die helaas te groot zijn om mee in het vliegtuig te nemen. Iets kleiners kopen vergde veel geduld en afdingen, aangezien ze met belachelijk hoge prijzen begonnen te onderhandelen. Gelukkig krijg ik daar iets meer handigheid in, mede dankzij alle taxi's waarvoor je ook moet onderhandelen, dus ik heb niet het gevoel dat ik ben afgezet.

's Middags gingen we naar het nationaal museum. Ik geloof dat dat het enige museum in Accra is. Het is niet groot, er was duidelijk niet veel geld om het in te richten en de samenhang tussen de tentoongestelde dingen was soms ver te zoeken. Maar het was toch wel interessant, vanwege de uitleg over de betekenis van sommige beeldjes die je hier veel ziet en over de verschillende soorten dansen. En ook omdat het me deed realiseren dat het voor mij heel vanzelfsprekend is om naar musea te gaan en dat dat voor mensen hier natuurlijk helemaal niet het geval is (tenzij ze zoals mijn gastmoeder veel hebben gereisd, maar zij is geen gemiddelde Ghanees).

vrijdag 13 februari 2009

Nooit te vervelen

En terwijl ik me vorige week nog veel verveelde, is deze week voorbij gevlogen. Wat helpt is dat ik leuke opdrachten heb gekregen om aan te werken; homorechten in Ghana en een overzicht van wetgeving over marteling en inhumane behandeling, inclusief jurisprudentie, om een soort training voor mensen van de inlichtingendienst hier te organiseren. Wat ook helpt is dat ik twee nieuwe huisgenootjes heb, dat maakt het toch iets gezelliger en gemakkelijker om 's avonds uit te gaan.

Verder heb ik met net zitten verbazen over dit bericht, een bankoverval in het Europees Parlement. Gelukkig lees ik hier dat al mijn collegae ongedeerd zijn. Dat is toch wel even schrikken. Het bewijst maar weer dat je je in het Europees Parlement nooit hoeft te vervelen. Maar ik hoop toch niet dat ze nu de bodyscans uit de kelder gaan halen.

donderdag 12 februari 2009

De rechten van trotro-chauffeurs

Iets meer dan een week geleden, werd de chauffeur van de tro waarin ik zat om naar mijn werk te gaan, aangehouden door een politieagent. De agent haalde de sleutels uit het busje en vroeg om zijn rijbewijs. Na twintig minuten kreeg de chauffeur de sleutel terug en mochten we verder rijden, maar irritant was het natuurlijk wel. Ik weet niet precies waarom de agent de sleutels teruggaf, misschien omdat hij hem een bekeuring had gegeven en nu klaar was, maar het is niet onwaarschijnlijk dat de chauffeur hem heeft gedasht...

Hoe toepasselijk was het dan ook dat de CHRI vandaag een workshop organiseerde voor trotro- en taxi-chauffeurs. Ze schijnen gemiddeld een keer per week aangehouden te worden door de politie, maar in het centrum van Accra is dat veel vaker, tot één keer per dag.

De meeste trotro-chauffeurs hebben geen idee wat hun rechten zijn en wat de politie wel en niet mag doen. Vandaar dat we dat vandaag aan honderdvijftig chauffeurs probeerden uit te leggen. Bijvoorbeeld dat ze na arrestatie recht hebben op een advocaat, of dat de politie niet zelf hun vergunning om de tro te rijden in kan trekken. De workshop vond plaats in Kasoa, een plaatsje vlakbij Accra. Met de andere vrijwilligers deed ik rollenspellen om uit te beelden waar we het over hadden. Vooral de echte politieuniformen die sommigen daarvoor hadden aangetrokken leidden tot hilariteit.

Daarnaast gaf de directeur van onze organisatie een uitgebreidere uitleg in Twi, dus dat kon ik niet verstaan. Net zoals de politiecommandant van Kasoa, die ook een verhaal hield en vragen beantwoordde van de chauffeurs. Voor de vrijwilligers was het jammer dat we het niet allemaal konden volgen, maar ik vermoed dat de trotro-chauffeurs er wel wat aan hebben gehad. En daar gaat het natuurlijk om.

Kokosnoten, broodjes ei en nog meer plantain

11 februari 2009

De straat is hier één grote openluchtsupermarkt. En ik doe mijn best om alle vegetarische Ghanese etenswaren te proberen die ze daar verkopen, hoewel ik me niet meer waag aan dingen die vergelijkbaar zijn met muffins of pasteitjes. (Waarom?)

Overal kom je mannen tegen met een kruiwagen vol kokosnoten en een enorm mes. Voor iets van 30 eurocent maken ze een gat een in de kokosnoot, zodat je het vocht eruit kan drinken. Verfrissend. Als het op is hakken ze het vruchvlees er voor je uit en gven je dat in een plastic zakje. (wat anders?) Het smaakt niet naar de kokos die wij kennen, maar veel nootachtiger.

Verder kom je om de haverklap vrouwen tegen achter een tafeltje vol met brood en eieren en een koekenpan. Die maken een sandwich met gebakken eieren voor je als je dat vraagt; erg smakelijk.

Eerder vertelde ik al over de gebakken plantain en de plantainchips. Er bestaat nog een manier waarop hier deze groene stevige banaan wordt klaargemaakt; op de barbecue. Gloeiend heet, maar niet zo vet als de andere varianten.

Zo zie je maar weer, ik eet hier bijna geen tomaat-pesto-mozzarella sandwiches. Hoewel die ook lekker zijn natuurlijk.

dinsdag 10 februari 2009

Ghanese homo's bestaan niet

Onderzoek doen naar homorechten in Ghana is nog niet zo gemakkelijk (homo zijn trouwens al helemaal niet). Homoseksualiteit, of eigenlijk technisch gezien sodomie, is hier strafbaar. Dus ik wil zaken vinden van homo's die zijn vervolgd vanwege hun geaardheid. Maar als ik op zoek ga in de boeken, of het vraag aan de bibliothecaris van het Supreme Court, blijken die zaken niet te bestaan.

Althans, niet op papier dan. Aangezien ik verschillende krantenartikelen heb gelezen waarin wel wordt verwezen naar dit soort zaken, vermoed ik toch dat die er wel moeten zijn. Maar waarschijnlijk "dashen" de beschuldigden de politieagenten (zoals ik ook heb gedaan om aangifte te kunnen doen). Of de zaken komen misschien soms wel voor, maar worden niet opgenomen in de boeken.

Homoseksualiteit bestaat namelijk niet in Ghana. Ja, misschien zijn een paar mensen besmet door dit "westerse virus", maar dat moet dan maar zo snel mogelijk de kop worden ingedrukt. Het is niet Ghanees. Gek genoeg stamt de strafbepaling betreffende sodomie uit de koloniale tijd, hij is nog van de Britten. Die strafbepaling is dus niet westers, maar typisch Ghanees? Ik vind het wel een beetje verwarrend...

maandag 9 februari 2009

Dagje parlement

Vandaag moest ik nog vroeger opstaan dan ik hier normaal al doe, om om zeven uur op kantoor te zijn. Het plan was namelijk om heel vroeg al naar het Ghanese parlement te gaan, om goede plaatsen te hebben tijdens de hoorzitting voor het aanstellen van de nieuwe attorney-general hier.

Ik hoef waarschijnlijk niet uit te leggen dat het natuurlijk nog tot negen uur duurde voordat we aanstalten konden gaan maken om erheen te gaan. We kregen allemaal t-shirts met teksten over "freedom of information bill" (vergelijkbaar met onze Wet Openbaarheid van Bestuur, oftewel WOB) om aan te trekken.

De parlementariërs zouden de vrouw die kandidaat was voor attorney general namelijk vragen wat ze van dat wetsvoorstel vindt. Hier in Ghana kennen namelijk nog helemaal geen regels over welke documenten wel en niet openbaar zijn. En de attorney general is een van de belangrijkste adviseurs (zo niet de belangrijkste) van de president over wetsvoorstellen. De bedoeling was om wat publicitaire druk te creëren om ervoor te zorgen dat ze zich positief over het voorstel uit zou laten.

In theorie heel interessant, vooral omdat ik normaal als beleidsmedewerker juist belobbyd wordt door mensenrechtenorganisaties en ik het nu eens van de andere kant bekijk. In de praktijk was het enorm saai. We mochten de zaal niet in, omdat het te druk was en de zaal te klein. Het duurde tot twee uur voordat de hoorzitting met de attorney general eindelijk aan de beurt was. Toen mochten we wel op het balkon meekijken met de regie van het televisiestation dat het uitzond en konden er nog wel iets van zien. Maar ik moet zeggen dat ik op dat moment vooral erg trek had, omdat ik sinds zes uur 's ochtends niks meer had gegeten. Wat was ik blij toen we om drie uur met een taxi terug naar kantoor konden en ik iets te eten kon gaan zoeken.

Maar goed, ik geloof dat we wel wat publiciteit krijgen, dus in die zin is deze dag toch nog een beetje een succes te noemen.

Verantwoorde souvenirs

8 februari 2009

Eerder schreef ik al over "fan ice" en "pure water". Beide zijn verpakt in plastic zakjes. In Ghana maakt dat een groot deel uit van de afvalberg (overigens wordt overal te pas en te onpas hier een plastic zakje bij gegeven, zelfs als je een pakje biscuitjes koopt, ik blijf stug weigeren).

Veel van het plastic wordt op straat of in de open riolen gegooid. Veel Ghanezen zijn zich er niet van bewust dat het jaren duurt voordat het plastic begint af te breken. Het helpt ook niet echt dat het aantal prullenbakken hier erg klein is; op straat kom ik ze heel zelden tegen, dus ik spaar mijn afval op in mijn tas totdat ik het hier thuis kan weggooien.

Blij verrast was ik dan ook toen ik de winkel van Global Mama's binnenkwam. Een winkel die alleen producten verkoopt die handgemaakt zijn door Afrikaanse vrouwen en hen daar een eerlijke prijs voor geeft, een fair trade shop dus. En wat zag ik daar liggen: tassen en etuis in allerlei soorten en maten, gemaakt van de "pure water" en "fan ice" verpakkingen. Die worden grondig gereinigd en vervolgens aan elkaar genaaid. Dat resulteert in eerlijke en milieuvriendelijke gebruiksvoorwerpen. Het spreekt vanzelf dat ik er wat heb gekocht!

P.S. Ik moet nog even kwijt dat ik waarschijnlijk de enige plaats in Ghana (vermoed ik althans) heb gevonden waar je tomaat-pesto-mozzarella sandwiches kan eten. Lekker!

zaterdag 7 februari 2009

Het gevaarlijkst hier is...

Het gevaarlijkste aan Ghana is niet dat je malaria kan krijgen.
Ook is niet gele koorts, tetanus, of hepatitus; daar ben ik tegen ingeënt.
Het is ook niet de criminaliteit (die is hier best laag) of de wilde dieren.

Het is...het verkeer. De enige verkeersregel die hier van toepassing lijkt is: wie het hardst en het langst toetert heeft voorrang. Over het algemeen willen auto's nog wel stoppen voor een verkeerslicht of een verkeersagent, maar verder is het hier voornamelijk een grote chaos op de weg.

Gisteravond, na een drankje in een bar, gingen mijn nieuwe kamergenote en ik met een taxi naar huis. Meters kennen ze hier niet, dus je moet altijd flink onderhandelen over de prijs, zeker omdat iedereen denkt dat je veel geld hebt als je blank bent. We vonden er een die ons voor een redelijke prijs naar huis zou brengen, stapten in en wilden na vijf minuten liever weer uitstappen.

De chauffeur was dronken, stoned of high, dat weet ik niet precies, maar zijn rijgedrag was verschikkelijk. Hij reed vele malen sneller dan verantwoord, slingerde en veroorzaakte twee keer in korte tijd bijna een ongeluk. Ondanks herhaalde verzoeken van mijn kamergenote en mij weigerde hij vaart te minderen. Halverwege de rit besloten we dan ook maar uit te stappen en verder te gaan met een andere taxi, waarmee we gelukkig heelhuids thuis kwamen.

Het verkeer is hier al gevaarlijk genoeg als je een nuchtere chauffeur hebt. Wat een idioot. Misschien moet ik de volgende keer de chauffeur eerst over een rechte lijn laten lopen...

vrijdag 6 februari 2009

Een gemiddelde dag in Accra

6.30 : Zo vroeg gaat mijn wekker hier, niet echt fijn voor een avondmens. Ik sprint naar de douche, trek mijn werkkleding aan (zwart en wit wordt hier als het meest formeel beschouwt en blote schouders kunnen echt niet) en ga naar de eetkamer. Daar staat mijn ontbijt al klaar; witbrood met veel te veel suiker erin, pindakaas, thee en fruit. Ik haal nog wat gefilterd drinkwater uit de koelkast om mee naar mijn werk te nemen en loop naar de kruising waar de tro-halte is.

7.00: Ik probeer een tro of gedeelde taxi te vinden naar �Circle�. Soms makkelijk, soms duurt het even omdat ze allemaal al vol zijn. En na een maand herken ik gelukkig wel alle mogelijke handgebaren en terminologie om aan te duiden waar ze heen gaan, maar ik ga niet met tien Ghanezen dringen om een plekje. Al ik eenmaal in een tro of taxi zit, rijden we onmiddellijk, al dan niet via een sluiproute, de file in.

7.45: Of soms pas een half uur later, dat hangt af van het verkeer. Ik stap uit en loop tien minuten naar kantoor. Onderweg koop ik ergens crackers of biscuitjes omdat ik van het witte brood al weer na een uur of twee honger krijg.

8.00/8.15: Ik ben op kantoor. Ik schrijf een rapport, doe onderzoek op het advocatenkantoor van Nana�s man, oefen rollenspellen, klets met de andere vrijwilligers. En als ik niets te doen heb, en ik niet om nieuw werk kan vragen omdat Nana er niet is, zoals nu, typ ik een blogje.

12.00: Lunchen met de andere vrijwilligers aan de overkant van de straat bij Gina�s. Ik neem meestal pasta, coleslaw en een gekookt ei. En natuurlijk veel water!

13.00: Nog even doorwerken op kantoor.

16.00: Ik loop terug naar de tro-halte om een tro naar Teshie-Nungua te vinden. Of ik neem er eentje naar het Internetcaf� dat op de route ligt en ga daar mail beantwoorden, het Nederlandse nieuws lezen en bloggen. Onderweg in de file koop ik kauwgom, plantainchips of fan-ice. Ergens tussen 17.15 en 18.30 ben ik meestal wel thuis, hoewel de reis langer duurt naarmate ik later vertrek.

Ongeveer 18.30: Mijn gastmoeder zorgt ervoor dat het eten klaarstaat nadat ik een koude douche heb genomen en me heb omgekleed. Als ik een kamergenoot heb, eet ik samen met haar.
Na het eten blijf ik ofwel thuis, klets met mijn gastgezin en kamergenote, kijk televisie met hen of lees een boek. En ik ga enorm vroeg naar bed, tussen 21.00 en 21.30, om de volgende dag weer vroeg op te kunnen.

Of ik ga ergens iets drinken met andere vrijwilligers in Accra. En dat kan wat later worden.

donderdag 5 februari 2009

Leermoment

Eerlijk gezegd verveel ik me hier een beetje. Ik schreef eerder al dat het werk inhoudelijk niet echt uitdagend is en vooral praktisch lastig is door het gebrek aan middelen hier. Verder heb ik twee vage onderzoeksopdrachten gekregen, die op zich best interessant zijn, maar het is voor mij niet duidelijk wel doel ze dienen. De communicatie verloopt hier wel vaker niet zo soepel. Problematisch is namelijk dat onze directeur veel weg is en zij de enige is die dit soort dingen weet. Oja, en er vechten ook nog eens zo'n vijftien vrijwilligers om haar aandacht.

En nu is mijn werk dus op: ik heb mijn opdrachten af. Het feit dat ik me hier verveel doet me realiseren hoe leuk mijn baan in het Europees Parlement wel niet is. Leuke collega’s en leuk werk. Ik denk daar wel eens: “Vandaag wordt een rustige dag.” En dan pakt het soms helemaal anders uit omdat iemand van de Europese Commissie iets controversieels heeft gezegd, een voorstel is uitgelekt of er iets anders onverwachts gebeurd waardoor ik plotseling drie dingen tegelijk moet doen. Het is moeilijk om je in het Europees Parlement te vervelen...

En het is een stuk spannender dan hier onderzoeksrapporten schrijven waarvan ik niet weet waarvoor ze dienen. Kortom, ik ben blij dat dit maar voor twee maanden is en ik dan weer terug kan naar Brussel!

woensdag 4 februari 2009

Een kat in het nauw maakt rare sprongen

Die lijkt me wel van toepassing op Balkenende en zijn voorstel voor een onderzoekscommissie over Irak. Kennelijk is hij toch bang dat het besluit om de oorlog in Irak te steunen eeuwig aan hem blijft kleven als ongefundeerd en schimmig. De PvdA zit nu duidelijk in een lastig pakket. Maar goed, ik ga er maar vanuit dat het kabinet niet wordt opgeblazen terwijl ik mij in Ghana bevind.

Het is al erg genoeg dat GroenLinks een nieuwe Europese lijsttrekker kiest terwijl ik er niet ben. Volgens mij is het een spannende strijd en ik durf dan ook echt geen enkele voorspelling te doen over de mogelijke winnaar (anderen overigens wel). Hopelijk doet het internet het hier zaterdag, zodat ik de uitslag kan zien.

dinsdag 3 februari 2009

Homoseksualiteit in Ghana

Homo zijn in Ghana is niet eenvoudig. Officieel is het illegaal om als man seks te hebben met een andere man. Deze bepaling wordt niet streng gehandhaafd, maar maakt wel deel uit van een voedingsbodem voor homofobie. Op dit moment doe ik onderzoek naar hoe het staat met de rechten van homo's en lesbiennes in Ghana en ik vrees dat het niet best is.

Wat ik me nooit had gerealiseerd, maar eigenlijk misschien best logisch is, is dat homo's hier vaak niet weten dat ze door seks te hebben met andere mannen HIV/aids kunnen krijgen. Omdat het taboe op homoseksualiteit hier heel groot is, praat of schrijft niemand erover. Alle voorlichtingscampagnes over HIV/aids zijn gericht op heteroseksuele koppels. Daardoor zijn mannen eerder geneigd een condoom te gebruiken als ze het doen met een vrouw dan als ze het doen met een man. Terwijl de grootte van de kans om HIV/aids te krijgen dan eigenlijk juist iets kleiner is. Er zijn geen cijfers over de hoeveelheid geïnfecteerde homo's hier, wederom omdat iedereen doet alsof homoseksualiteit in Ghana niet bestaat. Andere cijfers zijn er wel: geschat wordt dat ongeveer 3 procent van de volwassenen hier is geïnfecteerd. Dat is veel, maar weinig in verhouding tot andere Afrikaanse landen, waar het percentage kan oplopen tot meer dan 35 procent.

Een positieve noot is dat de General Assembly van de Verenigde Naties in december een verklaring heeft aangenomen die oproept om dit soort belachelijke verbodsbepalingen af te schaffen. Dat was een grote doorbraak in VN-verband. Wie weet kunnen we daarmee hier in elk geval een debat starten. Hoewel het best wel eens gevaarlijk zou kunnen zijn om je mond hier open te doen en het op te nemen voor gelijke rechten.

maandag 2 februari 2009

Een maand in Ghana

Vandaag ben ik precies een maand in Ghana, een goed moment om eens wat dingen op een rij te zetten.

Wat ik hier erg mis:
- natuurlijk met stip op één mijn familie en vrienden
- kaas en drop (ik heb nog een beetje drop, maar dat is dus op rantsoen)
- dingen kunnen plannen
- hete douches
- in plaats van een praktische, een meer inhoudelijke uitdaging in mijn werk (ik heb het gevoel dat ik vooral aan het vechten ben tegen een gebrek aan middelen hier, waardoor inhoudelijke dingen doen moeilijk is, maar die dingen zijn inhoudelijk niet moeilijk...)

Wat hier geweldig is:
- de natuur
- de kleding
- de straatverkopers
- het fruit

Wat hier vreselijk is:
- het verkeer en de wegen
- de snelheid van het internet
- de koffie (ik denk dat ik nu echt ben afgekickt van de cafeïne)
- de armoede

Leukste ervaring tot nu toe: de klim naar de watervallen en het voeren van de apen.
Slechtste ervaring tot nu toe: de inauguratie van de president.

Aapjes kijken 2

(maar nu échte aapjes)

1 februari 2009

De eigenaar van ons prima hotel bij de watervallen heeft voor ons geregeld dat om acht uur 's ochtends een tro ons komt ophalen, ons naar de monkey sanctuary rijdt, daar op ons wacht, en ons dan naar Accra brengt. Het kost maar een paar cedi's extra en het is met veertien personen wel zo handig! Dus om stipt acht uur (hoe on-Ghanees!) zaten we allemaal in de tro, met een mate en chauffeur en vertrokken we naar Tafi Atome monkey sanctuary.

We waren niet al te vroeg (de apen zijn meestal heel vroeg of heel laat te zien), maar we hebben toch een flinke groep van dichtbij kunnen bekijken. Ze zijn gewend aan mensen, dus komen ze zelfs bananen uit je hand eten (de foto van dat ze dat bij mij doen is helaas mislukt). De apen die wij hebben gezien zijn zogenaamde Mona-apen (ik weet niet of het Nederlands hetzelfde is).

Tweehonderd jaar geleden vestigden zich de voorouders van de huidige bewoners van Tafi Atome in dit gebied. Ze kwamen uit een ander deel van Ghana, waar ook dit soort apen waren. Ze brachten hun lokale god mee en richten een altaar voor hem op in het bos. Pas daarna zagen ze de apen en zo dachten ze dat die hen die honderden kilometers hadden gevolgd. Het moesten wel boodschappers van hun god zijn. Vandaar dat de dorpsbewoners de apen en het bos altijd beschermd hebben tegen de jacht en de kap. Tot in de jaren tachtig het Christendom naar deze streek kwam en de dorpsbewoners niet langer geloofden dat de apen heilig waren. Hun aantal nam sterk af en het bos werd steeds kleiner.

Totdat een Canadees begin jaren negentig hoorde over de apen. Hij stimuleerde de dorpsgemeenschap om de apen en het bos weer te gaan beschermen om er uiteindelijk een eco-toerisme project van te maken. Dankzij de opbrengsten heeft het dorp nu electriciteit en telt de apenpopulatie nu meer dan 350 apen. Een prachtig project en een win-win-win-situatie; behoud van natuur en biodiversiteit, inkomsten voor het dorp en een heel leuk uitstapje voor toeristen.

Na Tafi Atome zijn we ook nog naar Tafi Abuipe gegaan. Een dorpje daar vlakbij (de Tafi-dorpjes hebben allemaal dezelfde Chief), dat volledig bestaat uit Kente-wevers. We waren de eerste toeristen daar sinds een maand, zo afgelegen is het kennelijk. Maar het was interessant om te zien hoe vaardig de mensen daar zijn in het weven en om wat te horen over de verschillende betekenissen van de patronen. Kinderen beginnen vanaf zeven jaar al met weven, maar gaan wel gewoon naar school (mijns inziens nog veel te jong, maar ja, het is in elk geval geen vissen). Het dorp probeert nu te regelen dat ze hun stoffen kunnen exporteren voor een eerlijke prijs.

Kortom, het was een geslaagd weekend!

Een heftige klim

31 januari 2009

De tro-rit gistermiddag was nogal hobbelig, het voelde zo nu en dan meer als een achtbaan dan als een busrit dankzij de slechte vering. Maar we pasten met veertien vrijwilligers in één tro en onze tweede bracht ons zelfs naar het hek van ons hotel, dus dat was erg gemakkelijk. En voor het eerst in vier weken regende het!

Het is hier prachtig, in Wli, een klein dorpje vlakbij de watervallen. Je kan hier alleen komen over een zandweg, je hoort alleen maar vogels en insecten om je heen en de lucht is schoon (Accra heeft helaas volgens mij nog meer smog dan Brussel).

Vanochtend vertrokken we om een uur of tien naar de watervallen. We kregen een gids mee en omdat we besloten om naar de hoger gelegen waterval te wandelen, de tip om een hoop water mee te nemen. Dat hadden we wel nodig. Ik was erg blij met mijn bergschoenen, want de klim bleek erg steil te zijn. Na tweeënhalf uur klimmen (het moet een paar honderd meter omhoog geweest zijn) kwamen we aan bij een werkelijk prachtige idyllische waterval. Omdat we allemaal flink bezweet en erg stoffig waren, namen we een heerlijk koele duik in de poel eronder. Onderweg zijn we overigens vier mensen tegengekomen, tientallen vlinders, honderden vleermuizen en de bomen en planten waren werkelijk prachtig.

Terugweg was een beetje heftig, weer bijna twee uur dalen. Aan het eind stond iedereen te trillen op zijn of haar benen, maar het geeft een enorm voldaan gevoel dat iedereen het heeft gehaald! Gelukkig bleken we nog terecht te kunnen in hetzelfde hotel, dus blijven we daar nog een nacht. Want toen we om vijf uur daar terug kwamen waren we allemaal moe, vies en hongerig en dit hotel is schoon en serveert prima eten.

Veel gereis

30 januari 2009

Gisteren heb ik weer de hele dag in de bus doorgebracht. We vertrokken direct na het ontbijt, om half acht, en om half acht 's avonds was ik thuis. Mijn gastmoeder had het eten al klaar staan, eindelijk weer een goede maaltijd, een lekker koude douche en op tijd naar bed.

Vanmiddag vertrek ik namelijk weer naar de Volta-regio, maar niet zo ver als Kete Krachi. Het plan is om naar de Wli-watervallen (de hoogste van West-Afrika) te gaan en om apen te gaan zien in de monkey-sanctuary (is dat apen-heiligdom in het Nederlands?).

Kinderarbeid en kinderhandel

Hartbrekende taferelen

29 januari 2009

Vanochtend om zes uur de deur uit om te gaan ontbijten, dachten wij. Maar dingen gaan hier nooit zoals je verwacht of plant, dus zaten we om zeven uur 's ochtends cola te drinken bij de Chief Magistrate van Kete Krachi (het is onbeleefd om het niet aan te nemen...). Vlak daarvoor waren we al op bezoek geweest bij de Chief Executive (soort van burgemeester, of als je wil het ouderwetse stamhoofd).

Allebei zijn ze erg begaan met de strijd tegen kinderarbeid en -handel en inhumane weduwerituelen. Ze heettten ons dan ook van harte welkom in hun woonplaats en in hun huis. Pas na deze bezoekjes kregen we eindelijk een ontbijt, waarna we in feite een kwartier te laat waren voor onze eigen workshop. Maarja, die begon uiteindelijk eerder om tien uur dan om half negen, mensen kwamen toch pas vanaf negen uur binnengedruppeld...zoals dat nou eenmaal gaat in Ghana.

Ik vermoed dat er wel bijna 200 mensen aanwezig waren in de zaal van de districtsraad. Wij voerden de toneelstukjes op die we eerder hadden ingestudeerd en waaraan ik heb helpen schrijven. Verder hield een van de medewerkers van de CHRI een verhaal over vrouwenrechten, vertelde iemand van pacodep over het werk dat zij doen en was er ruimte voor vragen. Het grootste gedeelte van het programma kon ik helaas niet volgen, omdat het in Ewe, de lokale taal, was. Maar natuurlijk ging dit alles gepaard met zang, dans en drummen, zoals iedere gelegenheid hier, dus ik heb me prima vermaakt.

Na de lunch gingen we met mensen van pacodep en de Ghanese politie met een boot het Voltameer op. Om met eigen ogen de kinderen te zien waar het die ochtend over was gegaan. Op het Voltameer wordt veel gevist en omdat de kleine handen van kinderen handig zijn om de vis uit de netten te halen, worden voor het vissen veel kinderen gebruikt. Ze worden ook geacht tot vijftig meter diep te duiken (en nee ze hebben geen duikmateriaal) om de netten die vast zijn geraakt op de bodem los te maken. Zeer gevaarlijk werk dus, veel jongetjes (het zijn meestal jongens) verdrinken. Sommige vissers laten hun eigen kinderen dit werk doen, anderen kopen kinderen om dat te doen.

Wij zagen zelf twee boten waarop kinderen aan het werk waren. We voeren verder naar een eiland waar zo'n vijfhonderd mensen leven in hutjes. Alle kinderen van het dorp kwamen uitgelopen om te zien wat al die Obruni's kwamen doen. We vonden in daar in elk geval drie jongetjes van tussen de acht en tien jaar die uit Tema kwamen, in de buurt van Accra. De werknemers van CHRI konden dan ook met ze praten, omdat ze Twi spraken en geen Ewe, wat rond het Voltameer gesproken wordt. Ze bleken een aantal maanden geleden door hun ouders te zijn verkocht aan vissers. Ze krijgen twee keer per dag te eten en gaan niet naar school.

Het was vreselijk confronterend om de kinderen te zien en niet in staat te zijn om er iets aan te doen; de mensen van pacodep gaan waarschijnlijk wel terug om te onderhandelen met de vissers en de kinderen te bevrijden. Ik hoop dat dat lukt. Het is hier lastig om erachter te komen waar de kinderen werkelijk vandaan komen, wie hun ouders zijn en of ze naar school gaan. Zonder bewijzen kan je de kinderen daar niet zomaar weghalen, maar in dit land wordt lang niet alles geregistreerd. Erg frustrerend.

De meeste kinderen in het dorp hadden bolle buikjes door ondervoeding en de school was een grote ravage. Ik kan me niet voorstellen dat daarin serieus les gegeven wordt. Dit was duidelijk het armste dorp dat ik hier tot nu toe heb gezien en het doet me realiseren dat ook hier de welvaart enorm ongelijk verdeeld is. Ik woon in een groot huis met stromend water en electriciteit en zelfs twee badkamers. In dit dorp hebben de kinderen niet genoeg te eten. Een enorm contrast.

Aapjes kijken 1

28 januari 2009

Op dit moment bevind ik me in een van de moeilijkst te bereiken gebieden van Ghana; Kete Krachi. In totaal zijn we, alle vrijwilligers en een aantal werknemers van de CHRI, gisteren dertien uur onderweg geweest om hier te komen. Al om kwart over vijf zat ik in een taxi die ons naar de bus zou brengen. Een luxe bus voor Ghanese begrippen, met airco en redelijk comfortabele stoelen. We moesten zo vroeg vertrekken omdat we 's middags de boot over het Voltameer moesten halen.

In het begin reden we nog over asfaltwegen, weliswaar niet altijd van geweldige kwaliteit, maar een stuk beter dan de hobbelige zandwegen waarover we later reden. Aan ons voorbij trok het Afrika van de televisie. Kleine dorpjes bestaand uit hutjes, zonder electriciteit of stromend water, scholen in de buitenlucht waarin kinderen in uniformen les krijgen, eindeloos veel groen, stof en opmerkelijk veel fietsen.

Omdat dit duidelijk geen toeristisch gebied is, zijn vijftien blanken hier een bezienswaardigheid. Alle kinderen van het dorp beginnen te zwaaien als ze onze bus langs zien rijden (ik voel me hier soms net de koningin) en toen we uit de bus stapten om op de boot te gaan, stonden er in no time dertig kinderen en heel wat volwassenen om ons heen. Dit leidt tot een soort wederzijds "aapjes kijken"; zij vinden ons een rartiteit, wij willen graag de mensen met prachtige kleren, of enorme hoeveelheden spullen op hun hoofd dragend, op de foto zetten. Omdat de nieuwsgierigheid wederzijds is, voel ik me daarover iets minder ongemakkelijk.

's Avonds arriveerden we in Kete Krachi, waar we een generale repetitie hielden voor onze toneelstukjes en we te eten kregen (voor mij helaas alleen rijst omdat iemand was vergeten door te geven dat ik vegetariër ben). Omdat iedereen moe was van het vroege opstaan en de lange reis, lagen we allemaal netjes om tien uur al in bed. Vandaag gaan we namelijk doen waarvoor we hier gekomen zijn; de workshop over kinderarbeid en -handel en over weduwerituelen die vrouwen schaden.