Obamania in Ghana

Vandaag bezoekt Barack Obama Ghana. Dus niet het land van zijn vader, Kenia, maar wel een van de weinige Afrikaanse landen met weinig corruptie en een stabiele democratie.

Ik was er toen John Atta Mills werd ingehuldigd als president en daarmee de macht overging van de ene grote politieke partij naar de andere. Zijn partij, de NDC, won met de slogan "change". Slim, want Obama was en is in Ghana onmetelijk populair. Overal op straat werden posters en boekjes verkocht met zijn naam en foto erop. Taxichauffeurs hadden zijn naam op hun ruiten geplakt. Iedereen die een tv tot zijn beschikking had, zat aan de buis gekluisterd toen zijn inauguratie in Washington plaatsvond. Obamania was dus ook in Ghana.

Obama gaat op bezoek bij het slavenfort van Cape Coast (zie foto: waar nu vissers zijn werden vroeger de slaven in de schepen "geladen"). Het grootste fort van Ghana waar vele duizenden Afrikanen opgesloten zaten in afwachting van hun verscheping naar de nieuwe wereld. Of van de dood, want velen overleefden het niet. Toen ik het fort bezocht waren er Afrikaans-Amerikaanse mensen die symbolisch de reis hadden gemaakt om het land van (wellicht) hun voorouders te zien. Als je daar staat in een van de kerkers kan je de angst, de wanhoop, het verdriet en de dood nog bijna aanraken. Het heeft een onuitwisbare indruk op me gemaakt.

Wat Obama niet gaat doen is in contact komen met de Ghanese burgers. Iets wat Clinton wel deed toen hij daar op bezoek ging. Die heeft geluk gehad dat hij slecht met krassen op zijn handen van de mensen die hem aanraakten uit de menigte kwam. Zijn beveiligers waren hem op een zeker moment zelfs helemaal uit het zicht verloren. Ook ik heb vastgezeten in een menigte. Ik had geluk dat ik bij de inauguratie van Atta Mills er met alleen een gestolen telefoon en een gat in mijn tas vanaf kwam. Het mag dan een stabiele democratie zijn en een prachtig land, het blijft een ontwikkelingsland. Ik denk dan ook dat het verstandig is van Obama; ik zie de Ghanese politie de mensenmassa nog niet in bedwang houden. De Obamania is te groot.

Bonnetjes wobben

Mijn vorige bericht ging over het rondje ministeries dat ik vorige week met mijn nieuwe klasje heb gemaakt. Na een aantal ministeries onstond er een rode draad. Elke directie juridische zaken heeft namelijk een jurist die gespecialiseerd is in zogenaamde WOB-verzoeken. En elk ministerie had hetzelfde WOB-verzoek gekregen.

(Bij het Ghanese parlement hebben we gelobbyd voor een WOB met de CHRI. Hier zie je de directrice met actieshirt praten met een radioverslaggever.)

WOB staat voor de Wet Openbaarheid van Bestuur. Het uitgangspunt is dat alle overheidsstukken openbaar zijn. Tenzij er een hele goede reden is om ze geheim te houden, zoals de staatsveiligheid of iemands privacy. Eigenlijk heel logisch in een democratie. Vooral journalisten maken veel gebruik van de WOB en dat leidt regelmatig tot discussies over de interpretaties van de uitzonderingen.

Die dezelfde WOB-verzoeken bij de ministeries vorige week waren afkomstig van de Telegraaf. Hun redactie bedacht naar aanleiding van de Britse bonnetjesaffaire dat het wel een leuk idee was om alle bonnetjes van de Nederlandse ministers op te vragen. En dat leidde op alle ministeries tot een hoop gedoe. Die bonnetjes konden ze nog wel vinden, dat was het probleem niet. Maar de meeste uitgaven doen de ministers met een creditcard. Dus als de Telegraaf vraagt om de bonnetjes, hoeft het kabinet juridisch gezien niet gelijk ook de creditcardrekeningen openbaar te maken. Dat je op je klompen kan aanvoelen dat de Telegraaf dat als eerstvolgende gaat wobben, heeft het kabinet er kennelijk niet toe doen besluiten die gelijk ook maar te geven.

Een ander probleem is in hoeverre een minister recht heeft op bescherming van zijn of haar persoonlijke levenssfeer? Op restaurantbonnetjes staat vaak precies wat daar is gegeten en gedronken. Ik kan me best voorstellen je het privé vindt dat je bijvoorbeeld glutenvrij moet eten of dat je er het liefst drie glazen bier bij drinkt. Maar ondertussen doet een minister dat wel op kosten van de belastingbetaler. Dat zorgt toch voor een spanningsveld en daarmee tot discussies tussen juristen op de ministeries.

De Telegraaf heeft de bonnetjes inmiddels gekregen, de creditcardrekeningen echter niet. De restaurantbonnetjes zijn grotendeels onleesbaar gemaakt. Ze blijken geen dingen vinden te kunnen vinden die konden tippen aan de declaraties in het Verenigd Koninkrijk. Ja, Wouter Bos declareerde een gestolen zonnebril, maar dat kan hij prima uitleggen. Je kan ook op alle slakken zout leggen. Reken trouwens maar dat het WOB-verzoek van de Telegraaf heel wat meer aan ambtenarensalarissen heeft gekost dan die zonnebril. Over netjes omgaan met het geld van de belastingbetaler gesproken.

Rondje ministeries

In mijn vorige berichtje vertelde ik verheugd dat ik de Academie voor overheidsjuristen mag gaan doen. Dat betekent dat ik anderhalve dag per week trainingen en cursussen ga volgen om een nog betere jurist te worden.

De andere drieënhalve dag van mijn werkweek zal bestaan uit echt werk. Waarin ik het geleerde gelijk weer kan toepassen. En omdat mijn klasgenoten en ik allemaal een andere plaats krijgen binnen de rijksoverheid, kunnen we onze ervaringen ook gaan uitwisselen. Een leerzame wisselwerking dus.

De afgelopen week hebben we dan ook een rondje ministeries gedaan. Om te kijken waar je zelf het liefst terecht zou komen, maar ook om een indruk te krijgen van de plaatsen van anderen. En zo vond ik mezelf in een zaal in het ministerie van Onderwijs met uitzicht over heel Den Haag en omstreken. Of in een zaaltje in de krochten van het ministerie van VROM. Leerde ik dat Herman Heinsbroek zijn sporen heeft nagelaten in het ministerie van Economische Zaken en dat dat zichtbaar is door de paarse vloerbedekking op de eerste verdieping.

Vooroordelen werden bevestigd (bij onderwijs lopen ambtenaren in een spijkerbroek, bij EZ zijn die misschien met een vergrootglas te vinden) en weerlegd (financiën is niet saai). En elk ministerie probeerde zich van zijn beste kant te laten zien. Waar ik geplaatst zal worden krijg ik deze week te horen.

Goede dingen komen in tweeën

Woensdag was ik samen met M. nog de vliegende flyerbrigade. Ik heb nog nooit zoveel flyers op één dag uitgedeeld en zoveel positieve reacties gehad. Dat gaf reden tot optimisme!
(foto met dank aan Peter van Corler)

's Avonds was ik bij het lijsttrekkersdebat, alwaar ik het zowaar voor mekaar kreeg om iedereen in dezelfde shirtjes te krijgen. Dat is heel wat met GroenLinksers, die meestal te recalcitrant zijn om zich zoiets te laten aanleunen.

Al het flyeren en harde werken werd gisteren beloond. Overdag was het nogal zenuwslopend; je kan niet veel meer doen dan afwachten. En voor mij was het dubbel spannend, want ik verwachtte ook nog een telefoontje over een nieuwe baan. Uit de eerste exit polls bleek al dat we in elk geval hadden gewonnen, ook al bleven we steken op twee zetels. Reden voor een feestje!

En toen bleek dat net op dat moment mijn voicemail was ingesproken...die nieuwe baan heb ik! Ik ga de Academie voor overheidsjuristen doen. Een nieuwe uitdaging en een prachtige kans! Een tweede reden voor een feestje!

Ergens na middernacht bereikte ons het nieuws dat de derde zetel er ook nog wel eens in kon zitten. Net las ik dat we hem ook echt hebben, dus Judith, Bas en Marije, gefeliciteerd! Europa wordt weer een stukje groener. En ik ga maar eens welverdiend vakantie houden, net als mijn collegae.

Denk groot, stem groen!

Na een maand toch maar weer eens een berichtje op dit blog plaatsen. Mijn hoofd loopt een beetje over van "campagne, campagne, campagne..." Ik hoop natuurlijk dat jullie ook op GroenLinks gaan stemmen. Waarom? Kijk op http://www.groenlinks.nl/ of bekijk dit filmpje!

Verhuisvirus

Het lijkt wel alsof in mijn vriendenkring het verhuisvirus rondwaart. (Ja, dat is nog eens wat anders dan varkens- ik bedoel- mexicaanse griep. Mag ik het eigenlijk zieliger vinden voor de mexicanen dan voor de "varkensindustrie"?)

De één na de ander gaat verhuizen; de één gaat van tijdelijke kamer naar tijdelijke kamer, de ander naar een grotere, stelletjes gaan samenwonen en een enkeling koopt zelfs zelf een huis of een etage.

Ikzelf ben ook besmet met dit virus. Na iets meer dan een jaar uit een tas te hebben geleefd heb ik vanaf vandaag weer een vaste stek. Het langst dat ik dit jaar achter elkaar in hetzelfde bed heb geslapen was bij mijn gastgezin in Ghana, toch wel een eindje hiervandaan.

Maar eigenlijk heb ik helemaal geen tijd om aan dit virus te lijden. De verkiezingscampagne, solliciteren, mijn sociale leven: mijn verhuizing moet overal een beetje tussendoor. Sterker nog, terwijl vandaag mijn spulletjes in mijn nieuwe huisje werden gezet, zat ik in een andere stad voor een sollicitatie. Ik hoop dat ik voorlopig nog even in mijn nieuwe optrekje kan blijven. Zo'n virus geeft toch een aardige chaos.

Stemwijzer en kieskompas

Zowel bij de stemwijzer als bij het kieskompas kom ik het dichtst bij GroenLinks uit. Volgens het kieskompas ben ik iets linkser en iets eurofieler. Bij beide is de op een na meest overeenstemmende keuze D66. Dat komt vooral doordat ik nogal eurofiel ben. En nogal liberaal. Op economisch terrein sta ik vrij ver van D66 af.

Het vreemdst vind ik dat ik het volgens de stemwijzer met D66 eens schijn te zijn over kernenergie. Stelling 15 luidt: "De opslag van kernafval is veilig genoeg om de bouw van kerncentrales in de EU te stimuleren." Uit het verkiezingsprogramma van D66: “D66 sluit kernenergie niet bij voorbaat uit, aangezien deze vorm van energieopwekking een minimale schadelijke uitstoot heeft en daarmee een goede transitiebrandstof kan zijn. Een verantwoorde opslag van radioactief afval is voor D66 echter een voorwaarde voor uitbreiding van het aantal kerncentrales.” Dat ze net als ik het oneens zijn met de stelling, verrast me dan ook een beetje. Ze zetten immers de deur wel een beetje open.

Kijk, als we een oplossing vinden voor het afval, voor de gevaren, dan kan kernenergie een optie zijn. Maar de gedachte dat we het afvalprobleem binnen nu en vijf jaar oplossen vind ik getuigen van een naief geloof in technologische vooruitgang. Als, als, als…. Zolang dat niet het geval is, leidt die discussie echt alleen maar af van het feit dat we nou eens echt flink moeten gaan investeren in werkelijk duurzame, hernieuwbare (uranium raakt op) energie zoals zon en wind.

Kies dus voor een Green Deal en teken de petitie! En ik zal niet stemmen op D66…

Het goede leven in Italië

Wat is er nou een beter excuus om naar Milaan te gaan dan een vriendin, die daar een aantal maanden is gaan wonen en werken, bezoeken?

Vier dagen Milaan, dat is:
- die vriendin, die vloeiend Italiaans spreekt, de taxichauffeur de les laten lezen over de Italiaanse regels omdat hij je probeert af te zetten (financieel bedoel ik)
- pizza eten in een klein straatje
- goedkoop cappuccino drinken aan de bar
- lunchen op een terrasje in de zon
- mensen spotten met enorme zonnebrillen (zonder zonnebril hoor je er niet bij)
- kleren kopen
- mooie kerken bekijken
- heerlijke ijsjes eten
- in de zon zitten op een bankje in het park
- vrouwen voorbij zien lopen op onmogelijke hakken
- schoenen kopen (zonder onmogelijke hakken)
- veel Italiaanse wijn drinken
- nog meer schoenen kopen ("wilt u de bijbehorende tas erbij?")
- teleurgesteld zijn omdat je minstens twee maanden van tevoren blijkt te moeten reserveren om het laatste avondmaal van Da Vinci te bekijken
- een duur aperitief drinken met gratis hapjes
- nog meer schoenen kopen (gelukkig niet allemaal voor mij)
- je vergapen aan alle soorten kaas, olijven en andere lekkernijen in de winkels
- hopen dat al die kleren en schoenen in je tas passen
- hopen dat je na al dat lekkere eten en drinken nog in je kleren past...

Het monnikenwerk van Simon

Anderhalve week geleden schreef ik een blogje over Wilders die wegliep uit een kamerdebat. Voor het schrijven van dat stukje heb ik nog geprobeerd om een overzicht te vinden van stemmingen over moties en amendementen die ingediend zijn door de PVV. En wat ik eigenlijk wel wist: dat is onvindbaar. Tenzij je zin hebt om monnikenwerk te gaan doen; namelijk alle kamerverslagen uitpluizen.

Leuk vond ik het dan ook om mijn beeld bevestigd te zien in de Volkskrant. Ik had het eigenlijk moeten kunnen raden: het monnikenwerk wordt gedaan door Simon. Gelukkig wel met een beetje digitale hulp.

Overigens heeft het Europees Parlement net zo'n slecht doorzoekbaar systeem als de Tweede Kamer. Maar het is altijd nog stukken beter dan in Ghana. Een collega-vrijwilliger moest bij een parlementariër zelf langs om een allang ingediend en uitgebreid bediscussieerd wetsvoorstel te krijgen. Daarvoor bestaat namelijk in Ghana helemaal geen register.

Dus nu denk ik als ik weer eens wanhopig op zoek ben in de onmogelijke registers van het Europees Parlement, de Commissie of de Raad: die registers mogen dan slecht doorzoekbaar zijn, ze zijn er tenminste wel!

Adrenaline en kippenvel

Vandaag was zo'n dag waarop ik me gezegend voel met een fascinerende baan.

Gistermiddag zat ik met een hoop collega's in een klein kantoortje naar het debat over het rapport van Kathalijne Buitenweg te kijken. Dat rapport gaat over de nieuwe antidiscriminatierichtlijn, die eindelijk het beschermingsniveau van de gronden religie, seksuele oriëntatie, leeftijd en handicap gelijktrekt met dat van ras en sekse. Geen nieuw beleidsterrein dus, maar reparatiewetgeving. Tijdens dat debat bleken de christendemocraten niet bereid om voor het lang bediscussieerde compromis te stemmen.

Vandaag konden we dan ook slechts duimen tijdens de stemming. Gelukkig liep die goed af, waardoor ik de rest van de middag een beetje liep te stuiteren van de adrenaline. En dan heb ik de politieke strijd om deze nieuwe regels nog maar iets meer dan een jaar van dichtbij mogen bekijken. Kathalijne Buitenweg strijdt er al tien jaar voor.

Prachtig was dan ook de bijdrage over haar van Michael Cashman, een sociaal-democraat en voorvechter van homorechten, aan de persconferentie:

"You will have changed peoples lives for the better, to have achieved that in one's life is to lead the world in a very different and better place."

Kippenvel. Kijk zelf maar:

(Sjips, krijg telkens foutmeldingen als ik het filmpje hieronder wil plaatsen en begrijp niet waarom, daarom maar een linkje. Hulp en tips zijn welkom...)

http://europa.groenlinks.nl/node/21691#VideoPlayback

Inspirerende campagnestart

Think big, vote green!
Denk groot, stem groen!

Afgelopen vrijdag en zaterdag was ik bij het EGP-congres. Een inspirerende bijeenkomst met zoveel nationaliteiten. Niet alleen mensen uit alle landen van de Europese Unie en kandidaat-lidstaten, maar ook uit Australië, Canada en Brazilië. Het gaf mij het gevoel niet alleen lid te zijn van GroenLinks, maar ook van de Europese en mondiale groene beweging. Daniel Cohn-Bendit maakte in zijn speech nog even duidelijk dat hoewel hij vorige keer bij de Duitse groenen op de lijst stond en ditmaal de Franse groene lijst trekt, hij niet voor de Duitsers dan wel de Fransen in het Europees Parlement zit. Hij zit er immers voor alle Europeanen. Dat is nog eens wat anders dan het mantra van sommige Nederlandse lijsttrekkers dat ze er zitten voor "de Nederlander".

En na een campagne-aftrap met alle 27 lijsttrekkers en een feestje dat, dankzij de tweede band, toch nog heel leuk en laat werd, kon ik zondag nog op weg naar Rotterdam. Daar werd immers ook gecongresseerd, maar dan door DWARS. Daar kon ik nog net het staartje van meepikken en zien dat er nieuwe bestuursleden werden verkozen. Altijd leuk om te zien dat er nieuw politiek talent rondloopt! Overigens vond het congres plaats in het prachtige Poortgebouw. Een prachtig monumentaal gelegaliseerd kraakpand dat dankzij de krakers niet is afgebroken voor de zoveelste dertien-in-een-dozijn-kantoortoren. Waardoor je je toch weer realiseert waarom dat kraakverbod er niet moet komen. Teken hier!

Vier juni zijn in Nederland de verkiezingen voor het Europees Parlement. Na dit weekend ben ik nu echt in de campagne-stemming!

Wilders had hier geen recht van spreken

Maar wel de vrijheid om zijn punt te maken

Ergens begrijp ik Michel wel, als hij zegt dat Wilders terecht is weggelopen uit het debat vandaag. Van Geel is ook onuitstaanbaar als hij eigenlijk zegt dat de Kamer er voor spek en bonen bij zit.

Maar eerlijk gezegd heeft Wilders hier helemaal geen recht van spreken (of van weglopen...). Waar GroenLinks alternatieven biedt in een Green Deal en Femke Halsema in Pauw en Witteman probeerde een meerderheid te creëren voor het afschaffen van de 'aanrechtsubsidie' (of het in elk geval de PvdA erg lastig maakt), is de politiek van de PVV meestal niet gericht op daadwerkelijke resultaten. Wilders polariseert en beledigt en weet daarmee misschien wel iedereen op de kast te jagen, maar niet achter zijn voorstellen te krijgen.

Ik moest dan ook denken aan het interview met Fleur Agema in de Volkskrant op 31 mei 2008 (toen ze al 549 dagen in de Tweede Kamer zat namens de PVV): "Tot nu toe zijn al mijn moties verworpen. Wat niet wil zeggen dat iedereen het altijd met me oneens is. Ze vinden alleen mijn toon zo hard. Nou ja, in spoeddebatten heb je maar een paar minuten spreektijd. Dan moet het hard, klats, bam."

Als je op die manier het debat voert, weet je ook wel zeker dat de coalitiepartijen de rijen zullen sluiten. Wilders had dus best kunnen blijven om als 'circuspaard' zijn stokpaardjes te berijden. De PVV dient immers geen moties in om ze aangenomen te krijgen, maar om hun punt te maken. Van Geel had hem daarin niet kunnen tegenhouden.

Ecoboetes op echtscheidingen

Dat stellen Diederik Boomsma en Jonathan Price voor in de Volkskrant. Al die scheidingen en singles zijn immers zo slecht voor het milieu, want dan moet iedereen een eigen koelkast. Gemiddeld gezien gaat dat wel op. Ware het niet dat het over het algemeen getrouwde stellen kinderen krijgen. En die hebben ook een ecologische voetafdruk.

Overigens heeft Simon een uitgebreidere analyse gemaakt waarom GroenLinks echt groene politiek bedrijft door niet uit te gaan van het kostwinnersmodel.

Terug in Brussel

Vandaag begon "het echte leven" weer. Ik ben weer aan het werk in het Europees Parlement in Brussel. Leuk om collega´s weer te zien en om onder andere een oude bekende als nieuwe collega te kunnen begroeten. Deze week is Straatsburg-week, dus het parlementsgebouw is bijna leeg, op een paar medewerkers na. Zonde, maar het hele maandelijkse verhuiscircus is natuurlijk idioot.

Iedereen begint hier al lekker in campagnesfeer te komen. Dankzij onze extra campagnemedewerkers doen we de komende weken een stoelendans met werkplekken. Debataanvragen stromen binnen. Er wordt nagedacht over campagnegadgets, gebouwd aan websites en vragen van de pers moeten worden beantwoord. En ondertussen vergadert het parlement in Straatsburg gewoon door. Ik voel me alweer helemaal thuis!

Weer thuis!

Gistermiddag ben ik weer in Nederland geland. Iets later dan de bedoeling was dankzij een vliegtuigdeur die niet helemaal dicht wou, waardoor ik mijn aansluiting in Londen miste. En waardoor mijn ouders urenlang op Schiphol hebben staan wachten. Zonder dat ik ze kon laten weten ik in het volgende vliegtuig zat, omdat mijn Ghanese telefoon niet in Londen en niet in Nederland werkt. Ben gisteren dan ook onmiddellijk naar de winkel gefietst om een nieuwe telefoon te kopen, zodat ik weer verbonden ben met de rest van de wereld.

Wat is Nederland toch plat en volgebouwd. En koud. En wat hebben we veel goede wegen en treinen en wat rijdt (bijna) iedereen toch beschaafd. En wat heerlijk dat ik weer water uit de kraan kan drinken en een warme douche kan nemen. En kan internetten zonder dat ik tien minuten hoef te wachten op het laden van een pagina. Lekker om weer dropjes te eten en bruine boterhammen met kaas. En om weer eens goede rode wijn en een cappuccino te drinken. Ghana was interessant en ik heb er een leuke tijd gehad, maar het is fijn om weer thuis te zijn!

Backpackersparadijs

Iemand (ik kan me niet meer herinneren wie) noemde Green Turtle Lodge het backpackersparadijs. Dat is het ook. Een verzameling hutten, alleen te bereiken over een hobbelige zandweg van een kilometer of acht, waar je alleen bij die ene palmboom een beetje bereik hebt met je telefoon en je verder volledig verstoken bent van enige communicatie met de wereld.

Een stil zandstrand met een ruwe zee (niet te diep in gaan, je wordt er namelijk helemaal in gezogen door de onderstroming). Een hele hoop palmbomen met hangmatten. Een restaurant dat geweldige goedkope maaltijden serveert, inclusief hier wat exotische dingen als broodjes met kaas en aubergine. Een bar met een cocktailmenu waar je u tegen zegt. Maar eerlijk gezegd moet je vooral de pina colada drinken: gemaakt van kokosmelk uit een vers op het strand geplukte kokosnoot, met vers ananassap. Thuis zou ik daarvan over mijn nek gaan, maar hier kon ik dat prima hebben.

De moeilijkste beslissing die je er moet nemen is wat je wil eten. Verder heb ik lekker op het strand of in een hangmat gelegen, een boek gelezen, gekletst met andere reizigers, in de zee met de golven gespeeld of kaartspelletjes gedaan. Ik kon wel begrijpen dat twee Nederlanders die helemaal met de auto van Nederland naar Zuid-Afrika willen rijden, hier een dag of tien zijn blijven steken.

Het was jammer dat ik gisteren alweer terug naar Accra moest. Maar op zondag een trotro vinden in dit afgelegen gebied was waarschijnlijk een onmogelijke opgave geworden. En ik heb nog wat tijd nodig om al mijn spullen in mijn backpack te laten passen en afscheid te nemen van mijn gastgezin. Morgenavond vertrekt mijn vliegtuig.

Bijna naar huis, maar nog even niet!

Vandaag een heel rustige dag aan het zwembad. Afscheid genomen van nog meer vrijwilligers. Sommigen vertrekken deze week, anderen zijn er niet als ik volgende week nog even in Accra ben. Morgenochtend vroeg vertrekt mijn bus naar Takoradi, vanwaar ik via twee verschillende trotro's bij Green Turtle Lodge hoop te belanden. Waar ik mijn reisgenote ontmoet. Ik vermoed dat ik daar niet kan bloggen, dus update volgt volgende week.

Ik ben al behoorlijk bruin geworden van de tropische zon, en dankzij factor dertig slechts �n keer verbrand, komende week zal daar nog wel wat kleur bijkomen. Om die vervolgens in rap tempo in ons koude kikkerlandje weer kwijt te raken. Want ja, over acht dagen ga ik al naar huis.

Wat ik ga missen aan Ghana:
- de zon
- het eten: de plantain, fanice, verse kokosnoten, mango's en ander fruit en water drinken uit plastic zakjes
- "Obruni": het zal wennen zijn niet meer het middelpunt van de belangstelling te zijn op straat
- de trotro's: hoewel soms gevaarlijk en oncomfortabel is het een fascinerend systeem
- de kleuren van de kleding hier

Waarom het leuk is om weer naar Nederland te gaan:
- eindelijk een keer niet plakkerig van het zweet kunnen zijn
- eindelijk weer kaas en drop eten en koffie en melk drinken
- weer lekker met de trein en de fiets overal naartoe
- terug naar mijn leuke baan in het Europees Parlement, met een spannende verkiezingscampagne voor de deur (ik heb net de GroenLinkslijst bekeken en die ziet er prachtig uit)

en natuurlijk mijn familie en vrienden weer zien!

Fietsen en cacao

Vandaag voor het eerst in twee maanden weer gefietst, ik bleek het niet verleerd. We (zes andere vrijwilligers en ik) zouden een fietstocht van een uur doen in de heuvels ten noorden van Accra, maar het werd twee uur en dat was alleen maar omdat we voortijdig omkeerden. Maar goed, het was leuk om te doen en de omgeving was mooi.

Daarna op bezoek bij de eerste cacaoplantage van Ghana. Ghana is de op �n na grootste cacaoproducent ter wereld en de Ghanezen zijn er trots op dat hun cacao de allerbeste kwaliteit heeft. In de negentiende eeuw werd cacao naar Ghana gebracht door de man die deze plantage daarmee begon. De eerste twee bomen staan er nog steeds. We kregen te zien hoe de bonen worden geoogst en gedroogd, voordat ze worden ge�xporteerd, of worden vervoerd naar de chocoladefabriek in Ghana.

En ondertussen mis ik vandaag mijn moeders verjaardag en het groenlinkscongres. Achja, je kan niet alles hebben. En over tien dagen ben ik alweer thuis...

In Accra

Vandaag eindelijk een beetje tijd om wat dingen te regelen; een kaartje gereserveerd voor de bus van maandag naar de westkust, mijn was gedaan (helaas mam, desondanks neem ik het meeste toch vies mee terug...) en nu voor het eerst weer internetten sinds een week. Dus natuurlijk mijn blog even bijwerken.

Toch wel gek hoe vertrouwd het voelt om weer in Accra te zijn, waar ik de belangrijkste wegen ken, de tro-tro gebaren begrijp, mijn favoriete internetcafé heb en waar alles hectisch en lawaaiig is. Straks ga ik die vieze, lawaaiige stinkstad nog missen!

Hele dag taxi's en bussen

5 maart 2009

Dat was een hoop gereis. De taxichauffeur van gisteren bracht ons terug naar Techiman, zodat we vandaar een bus konden nemen. Helaas ging er geen rechtstreeks naar Accra (behalve om acht uur 's avonds, maar we wilden geen tien uur wachten). Dus we namen eerst een bus naar Kumasi. Tro's hebben we even genoeg van.

In Kumasi moesten we overstappen en dat houdt in dat je met een taxi naar een ander station moet. Alle bussen van en naar het noorden vertrekken in het noorden van de stad en hetzelfde geldt voor het zuiden; dat betekende lang stilstaan in de verkeerschaos van Kumasi. De bus bleek gelukkig veel te laat te vertrekken, waardoor wij nog mooi op tijd waren. Helaas deed hij er wel meer dan zes uur over, dus waren we pas in het donker in Accra.

Daar scheidde ik van mijn reisgenootjes om naar een hostel in Osu te gaan. Erg goedkoop en een prima lokatie, vlakbij allerlei eetgelegenheden, bars, een supermarkt en een goed internetcafé.

Halverwege op de terugweg naar Accra

4 maart 2009

Nog vroeger opgestaan dan maandag, namelijk om half vier, om de enige bus van Mole naar Tamale te kunnen halen. Dat lukte, en om acht uur waren we al op het station van Tamale. Omdat we niet helemaal naar Kumasi zouden gaan en geen zin hadden om het volle pond te moeten betalen voor een busticket, besloten we een tro tro te nemen. Dat was een domme beslissing.

De eerste drie uur in die tro waren misschien wel de minst comfortabele van mijn leven. We zaten helemaal achterin en hadden daardoor zeer weinig beenruimte. Of eigenlijk gewoonweg te weinig beenruimte; mijn knieën maakten een hoek van minder dan negentig graden en zaten klem tussen mijn stoel en de stoel voor me. Bovendien waren de stoelen niet gemaakt op het hebben van heupen, dus we zaten links en rechts ook nog klem. Net toen ik dacht dat de bloedtoevoer naar mijn tenen volledig afgeknepen moest zijn, stapten er gelukkig een paar mensen uit. Kon ik de laatste twee uur op een stoel met iets meer (het was nog steeds niet veel en de stoelen waren nog steeds te smal) beenruimte zitten. Helaas had ik vanaf die stoel wel iets beter zicht op de rijstijl van onze chauffeur en die was tamelijk maniakaal. Maar goed, we kwamen levend en stijf uit de tro in Techiman.

Vanaf daar namen een taxi naar het dorpje Buoyem om naar de vleermuisgrotten te gaan. Dat bleek vandaag niet meer te kunnen omdat het te lang zou duren en ook nog een dure taxi te kosten. We zijn wel gaan wandelen naar de "Africa Rock" (een stuk rots in de vorm van Afrika, spontaan zo afgebroken) en naar de Bobiri watervallen. Op zich mooi, maar niet zo indrukwekkend als die in Wli. Het was in elk geval fijn om even onze benen te strekken en het is hier prachtig groen en rustig.

Onderweg kwamen we ook nog de "breeding farm" tegen. Ze fokken hier kameleons, slangen, schildpadden en krokodillen. Ik moest drie keer vragen waarom ze dat dan deden en uiteindelijk kwam er aarzelend uit onze gids dat het de bedoeling was dat toeristen ernaar zouden komen kijken. Ware het niet dat de krokodillen, kameleons en slangen (op eentje na) allemaal verscholen zaten onder rotsen, zodat we ze helemaal niet konden zien! En bovendien zou ik nooit naar Buoyem gaan om dit soort dieren in gevangenschap te zien, maar goed, dat ik heb ik die arme gids maar niet verteld.

Het guesthouse waarin we in dit dorpje logeren is erg goedkoop, maar schoon en we zijn de enige gasten. Een van de vrouwen in het dorp is nu eten voor ons aan het koken, red-red (gebakken plantain en bonen in rode saus).

Wandelsafari's

3 maart 2009

Gisteravond hebben we een wandelsafari gedaan van ongeveer twee uur. Dike, onze gewapende ranger, wist ons heel wat te laten zien: krokodillen, apen, wrattenzwijnen (pumba's), hertachtigen en een olifant. Het was werkelijk prachtig, er zijn hier zoveel dieren en vogels en het enige dat je hier hoort zijn die vogels, insecten en je eigen voetstappen.

Vanochtend zijn we om zeven uur nog een wandeling gaan maken door het park. Ditmaal hadden we nog wat meer geluk. Vrijwel gelijk zagen we twee olifanten en een hoop andere dieren. Toen we tussendoor even uitrustten op een platformpje dat over het water uitkijkt, zagen we twee olifanten aan komen lopen om te drinken.

Overigens is het ook mogelijk om met een jeep het park in te gaan, maar het is vrij ingewikkeld om het te regelen en kost nogal wat geld. En gezien ons geluk met het wandelen, leek ons dat veel gedoe voor weinig extra's.

Het is gelukt, we zijn in Mole!

2 maart 2009

Vanochten moesten we om kwart voor vier opstaan (ja kwart-voor-vier, dat is zelfs voor Ghaneze standaarden vroeg). Om met de bus naar Larabanga en dan naar Mole te gaan. Die bus bleek niet te rijden toen we aankwamen bij het station. Maar, wat een geluk, er was wel een andere bus rond die tijd waarmee we ook naar Larabanga konden. Daarin kwam ik drie Nederlandse vrijwilligers tegen, die doorreisden naar Wa. Het was gek om weer eens Nederlands te kunnen praten, dat heb ik de afgelopen weken alleen door de telefoon gedaan.

De weg naar Larabanga was ongelooflijk slecht en stoffig, dus we kwamen niet alleen door elkaar geschud, maar ook ongelooflijk smerig uit de bus. Net als onze rugzakken. In Larabanga werden we onmiddellijk omringd door allerlei jongemannen die ons wilden rondleiden (en die waarschijnlijk niet de kennis hadden om dat te doen, maar wel graag veel geld wilden). Daarvoor waren we al gewaarschuwd in onze reisgids en door de Nederlandse vrijwilligers. Wij liepen daarom linea recta door naar het guesthouse van de Salia brothers, die een goede gids en een auto voor ons naar Mole konden regelen.

Een van de neefjes van de broers leidde ons rond, naar de moskee van Larabanga. Dat is waarschijnlijk het oudste gebouw in Ghana (de bewoners zeggen uit 1421, maar niemand weet het eigenlijk zeker). De binnenkant kregen we helaas niet te zien, de moskee is namelijk nog in gebruik. Een van de Salia-broers bracht ons vervolgens in een zeer afgeragde stationwagon, via zijn schoolklas (hij is leraar) naar Mole. Onderweg kwamen we bavianen tegen.

Het Mole motel is prachtig. Het motel is op een heuvel gebouwd, zodat je een deel van het park kan zien, waar twee waterpoelen zijn waar allerlei dieren komen drinken. Terwijl we een duik namen in het zwembad, zagen we olifanten.

Het noorden van Ghana is anders

1 maart 2009

Mijn reisgenootjes en ik zijn in Tamale, de grootste stad in het noorden van Ghana. Een aantal dingen hier vallen onmiddellijk op: het is hier veel droger en veel warmer. De begroeiing is dan ook meer savanne-achtig en niet zo groen. Ook de manier waarop mensen zich kleden is anders, veel meer vrouwen dragen hier hoofddoeken en zijn gemiddeld meer bedekt dan in Accra. Dat komt doordat er hier veel meer moslims zijn, vandaar dat je hier ook niet op elke hoek een kerk ziet, maar een moskee. Ook de namen van de Ghanezen hier zijn meer Arabisch getint, zoals Hassan en Farouk.

De hoofdstad van de Ashanti

28 februari 2009

's Ochtends maar heel rustig aan gedaan. 's Middags Kumasi verkent met mijn twee reisgenootjes, een Brits (of eigenlijk Welsh) en een Duits meisje. Het is fijn dat Kumasi iets kleiner is dan Accra, zodat we alles te voet kunnen doen. Maar hier en daar is het hier net zo hectisch. Vooral bij de Kejetia markt, de grootste van West-Afrika. En reken maar dat die groot is! Vanaf een kant had je een goed uitzicht over de markt, dat was indrukwekkend.

Daar in de buurt is het oude paleis van de koning van de Ashanti. Het is nu ingericht als museum over de koningen. De huidige koning woont daar vlakbij in een ander paleis. Hij wordt gezien als de op een na belangrijkste politieke figuur in Ghana (de president is de belangrijkste), hoewel hij geen officiële status heeft.

Voordat de Europeanen hier kwamen, hadden de Ashanti een rijk veroverd dat ongeveer zo groot was als het huidige Ghana. De Ashanti was dan ook een van de weinige stammen die enige vorm van weerstand wisten te bieden tegen de Europeanen (ook al moesten ook zij uiteindelijk zich overgeven). Het paleis bevatte naast traditionele kleding en een hele hoop stoelen (als de koning erop heeft gezeten mag niemand anders ze meer gebruiken) een oude televisie (de eerste in Kumasi), een stokoude koelkast en een platenspeler (de laatste was een cadeautje van Philips, geen idee waarom).

Interessant aan de Ashanti is verder dat vrouwen er erg belangrijk zijn. Iedereen behoort tot een van de families die allemaal afstammen van een van de zeven "oermoeders". Verder is de koningin-moeder ongeveer even belangrijk als de koning. Zij benoemt de opvolger van de koning (het koningschap is niet overerfbaar, maar blijft vaak wel in dezelfde familie). De koning benoemt op zijn beurt haar opvolger als ze sterft.

Terug in het hotel wilde ik douchen, maar omdat er geen electriciteit was, was er ook geen water. Gelukkig kon iemand wel een emmer water naar boven brengen, dus moest ik het maar doen met een bucket-shower. Werd ik ook best schoon van.

Veel afscheid nemen

27 februari 2009

Al mijn spullen voor twee weken in mijn rugzak gestopt, de rest bij mijn gastmoeder achtergelaten. Afscheid genomen van mijn kamergenootjes, die zal ik misschien volgende week nog zien, maar dat weet ik niet zeker. Maar ik mag mijn laatste nacht in Ghana weer bij mijn gastgezin slapen, dus dan kan ik rustig afscheid nemen en al mijn spullen inpakken en duimen dat al mijn souvenirs erin passen...

Het was een lange busrit naar Kumasi. We zouden om 15.00 uur vertrekken (en moesten ons om 14.30 melden om onze bagage te wegen, je betaalt daarvoor per kilo), maar we vertrokken uiteindelijk pas om 16.00 uur uit Accra. Pas na half elf waren we in Kumasi, de tweede stad van Ghana, waar we gelukkig verblijven om de hoek bij het busstation. Dat was lekker makkelijk.

Daar ontmoetten we nog vier andere vrijwilligers, waarvan er twee morgenochtend vroeg vertrekken om hun vliegtuig naar huis te halen (veel vrijwilligers waar ik mee ben begonnen gaan nu weg, dus ik neem aan de lopende band afscheid). Het hostel is nogal aftands (kakkerlakken zijn gespot en de lakens zien er niet heel schoon uit, maar goed het is niet duur en heeft een goede lokatie (en ik heb een eigen schone lakenzak)).

Laatste dag in Accra

Vandaag is de laatste dag op mijn werk hier. Ik heb net mijn laatste onderzoekspaper afgemaakt, over wat wel en niet mag bij verhoren door mensen van de veiligheidsdiensten.

Het is ook de laatste dag bij mijn gastgezin. Dat ga ik waarschijnlijk veel meer missen dan mijn werk eerlijk gezegd. Het is toch fijn om altijd weer thuis te kunnen komen op een vertrouwde, schone, redelijk rustige plek met stromend water en goed eten. En niet te vergeten, aardige mensen.

Morgen vertrek ik met twee andere vrijwilligers naar Kumasi, de tweede stad van Ghana. Daar verblijven we dit weekend en dan reizen we door, naar het noorden, Tamale en ons doel; Mole National Park. Het moet er erg mooi zijn en erg stoffig. En nu maar duimen dat we olifanten zien!

Voorlopig zou dit dan ook wel eens mijn laatste berichtje kunnen zijn, ik weet namelijk niet of ik in de gelegenheid ben om te internetten. Mocht dat niet het geval zijn, dan volgt er als het goed is een update op zondag de achtste, want dan ben ik even terug in Accra. Daarna vertrek ik nog voor mijn laatste week naar de westkust, waar mij een paradijselijk strand met schildpadden is beloofd. Ik heb er zin in!

De eerste scholen in Ghana

22 februari 2009

Om half negen waren we wel klaar in Kakum, net op tijd om te zien dat er inmiddels drommen mensen binnen kwamen stromen; onze privé-kruinwandeling was waarschijnlijk veel indrukwekkender dan met zijn tientallen gelijk. Is weinig slapen toch nog ergens goed voor.

Met taxi's zijn we vervolgens naar Elmina gegaan, om ook daar het fort te bekijken. Dit was lange tijd het domein van de Nederlanders (van 1637 tot eind 19de eeuw). Vanuit hier werden vooral ook veel slaven naar Nederlandse kolonien vervoerd. Pas nadat de slavernij is afgeschaft heeft Nederland het fort verkocht aan de Britten.

Ook in de dit fort was een mannen- en een vrouwenkerker en een cel voor opstandige slaven. Daarnaasst was er een balkon op de binnenplaats bij de vrouwenkerker. De gouverneur kon alle vrouwen op de binnenplaats laten roepen en er eentje uitzoeken om te verkrachten (de Europeanen, in dit geval de Portugezen en later de Nederlanders, namen hun vrouwen niet mee naar Ghana vanwege malaria). Als een slavin later zwanger bleek te zijn, werd ze vrijgelaten. Na vier jaar moest ze haar kind terugbrengen naar het fort, zodat het daar naar school kon gaan. De eerste scholen van Ghana waren in de slavenforten.

Na afloop van de tour bracht een taxi ons met zijn zevenen (dat dat paste!) naar een tro die ons naar Accra bracht. Rond vier uur waren we weer thuis, erg vies en moe. Maar voldaan van een gezellig en interessant weekend.

Cape Coast en Kakum

21 en 22 februari 2009

Zaterdag om acht uur ontbeten met een omelet met ... kaas. Wat een geweldig hotel!

Daarna op pad, naar het kasteel. Cape Coast Castle was een van de forten waar vanuit de slaven werden verhandeld. Het fort zien liggen is prachtig, blauwe zee, wit strand en een hagelwit fort op de punt (foto's kan ik momenteel niet uploaden vanwege tien jaar oude computer). Binnen werden we rondgeleid door een gids. We zagen de kerkers waarin honderden slaven wekenlang moesten verblijven, totdat ze zouden worden verscheept naar andere continenten. Het was er stikdonker, met weinig ventilatie en reken maar dat er geen fatsoenlijk toilet was. En dat was dan altijd nog beter dan de straf die de slaven te wachten stond als ze probeerden zich vrij te vechten. In een cel, zonder licht of ventilatie, zonder water of eten. Die slaven stierven dan ook binnen 72 uur. Indrukwekkend om het allemaal eens van dichtbij te zien.

Na de rondleiding zijn we wat uitgebreider gaan lunchen, omdat 's avonds in Kakum het restaurant gesloten zou zijn. Zoals eigenlijk altijd hier het geval is, duurde het meer dan een uur voordat we ons eten kregen, maar het was verder prima. Dat betekende wel dat het erg haasten zou worden om nog naar Elmina te gaan, dus besloten we de rest van de middag op het strand te gaan zitten.

Het vinden van een tro naar Kakum ging vrij vlot, maar toen we bij het park aankwamen (rond half vijf) was het officieel al dicht. Vandaar dat de man die ons de weg wees naar de kampeerplatforms daar helemaal geen zin in had. De platforms waren niet veel meer dan een houten bodem met daarop een matras en een afdakje. We hoorden een muskietennet te krijgen, maar die van ons had gaten, dus besloten mijn kampeergenote en ik twee een-persoonsnetten half over elkaar heen te hangen. Wonder boven wonder zijn we niet gestoken. Ook de ons beloofde zaklampen hebben we nooit gezien. De mijne is stuk (ik heb hier geen geluk met electronica). Aangezien het natuurlijk pikkedonker is in het regenwoud, was ik enorm blij met de zaklamp van mijn kampeergenote.

Met zijn achten hebben we gepicknickt op een van de platforms met brood, bananen, kokosnoot, plantainchips en biscuitjes. Omdat het hier al vroeg donker is (half zeven) en we moe waren, zijn we al rond acht uur gaan slapen. Nou ja, slapen... Ik moet eerlijk gezegd bekennen dat ik vrij lang wakker heb gelegen (net als de anderen overigens). Overal hoor je insecten, vogels en apen. Vooral het roepen van de apen vond ik bijzonder: het waren duidelijk verschillende soorten en je hoorde ze dichterbij komen of verder weg gaan. En zo nu en dan hoorden we wat geritsel in de buurt van ons platform. Toch wel een beetje eng, niet zozeer vanwege de dieren, maar omdat iemand zomaar al onze spullen zou kunnnen jatten in het donker. (Hoewel we misschien ook best bang mochten zijn voor de pythons en andere slangen die in het woud leven.)

Maar goed, om half zes ging de wekker zodat we als een van de eersten het woud in zouden kunnen met een gids. Na een hoop gesteggel omdat we geen negen cedi per persoon wilden betalen voor een nacht kamperen met kapotte netten en zonder zaklamp, gingen we dan toch het woud in terwijl de zon opkwam.

Als eerste deden we de canopy-walk (kruinen-wandeling?); een touwbrug van meer dan driehonderd meter lang die op sommige plaatsen meer dan veertig meter boven de grond hangt. Hij is gespannen tussen zeven sterke, hoge bomen. Hij is dus niet voor mensen met hoogtevrees, maar het uitzicht was prachtig. Boomtoppen zover je kon kijken, ontzettend veel vogelgeluiden. Eenmaal weer op de grond hebben we een wandeling van een uur gemaakt met de gids, die ons vertelde over de verschillende soorten bomen en waarvoor ze worden gebruikt (tegen astma, hoofdpijn, als spoorrails, eten of voor hun geur...werkelijk van alles). Ik moet zeggen dat ik ook heb genoten van de enorm schone lucht daar, wat een verschil met de smog in Accra!

Warme douche en taart

20 februari 2009

Wauw, mijn eerste warme douche gehad in zeven weken! Ik ben nu namelijk in een hotel in Cape Coast met zeven andere vrijwilligers. Vanmiddag zijn we met een luxe tro, met airco en redelijk veel ruimte, van Accra naar Cape Coast gereden. Morgen gaan we naar de kastelen van Cape Coast en Elmina en het naar het regenwoud; Kakum national park.

Gistermiddag was trouwens gezellig. Op kantoor kregen we een enorme taart bezorgd, waarop stond: "Thanks, Claire, Mieke & Nadine!". Claire had gisteren haar laatste werkdag en Nadine en ik hebben komende week al onze laatste week. Ik heb nog nooit zo'n grote taart gehad met mijn naam erop. En reken maar dat ie lekker was!

Meer avonturen in het verkeer

19 februari 2009

Mijn nieuwe huisgenootje (nou ja, ze is hier inmiddels alweer een week) en ik gingen vanochten samen naar kantoor. We hadden geluk: de eerte de beste lijntaxi naar Circle had nog twee plekken vrij. Maar ons geluk keerde: we kregen een lekke band toen we halverwege waren. De reserveband was ook lek dus het enige dat we konden doen was een ander voertuig zoeken. Daar hadden we dan weer wel geluk mee: binnen vijf minuten zaten we in een andere taxi.

Voor mijn huisgenootje was het de tweede keer in twee dagen dat haar vervoermiddel stuk ging. Gisteren zat ze in een tro die plotseling van binnen enorm begon te roken. Dat is ook geen wonder, want over veel auto's hier verbaas ik me dat ze uberhaupt nog rijden.

Mijn andere huisgenootje is trouwens Deens en ik vind haar helemaal geweldig; ze heeft namelijk een voorraad drop bij zich!

Nederlander is goed van vertrouwen

En zo hoort het natuurlijk ook. Nederlanders gaan er bijna allemaal vanuit dat onze persoonsgegevens correct en veilig worden opgeslagen door al die organisaties die daarin geïnteresseerd zijn. Zo nu en dan ben ik alleen bang dat het een beetje naief is. Informatie is immers macht.

Gevangen zonder proces

17 februari 2009

Vanmiddag kwam er een man langs bij ons op kantoor (waar de stroom weer eens uitgevallen was...). Hij heeft een film gemaakt over de tijd dat hij opgesloten heeft gezeten zonder dat er een rechter aan te pas was gekomen. Hij is nu zeventig jaar, dit speelde meer dan vijftig jaar geleden hier in Accra.

Op de dag voor kerst, toen hij vijftien jaar was, werd hij zomaar opgepakt en voor vijf jaar gevangen gezet. Zonder dat daarvoor een reden werd gegeven. Die vijf jaar werden er uiteindelijk zes, omdat de toenmalige president Nkumrah op het moment dat hij en de drieduizend anderen vrij zouden komen, er nog vijf jaar aan toevoegde. Alleen omdat de CIA en de Britse regering een handje hielpen bij een staatsgreep, is hij na zes jaar toen vrij gekomen. Nu woont hij al tientallen jaren in Engeland.

Hij vertelde dat ze soms drie dagen geen eten kregen. Dat het eten dat ze wel kregen niet behoorlijk was klaargemaakt. Dat hij zijn tanden zes jaar niet kon poetsen. Dat ze op de grond moesten slapen, ook de bejaarden. Dat zieken geen medicijnen kregen. Dat hij elke dat mensen zag sterven. Dat hij zelf ook liever dood wilde.

Een indrukwekkend verhaal, dat hij nu overal probeert te vertellen als een van de laatste overlevenden. Om mensen bewust te maken van foute regimes. In de hoop te kunnen voorkomen dat volgende generaties dezelfde dingen doen. Ik hoop dat deze moedige man een verschil kan maken.

Overstrominkje

15 februari 2009

Oeps, ik heb geloof ik een overstrominkje veroorzaakt in mijn huis hier. Zo nu en dan hebben we geen stromend water en dat was vanmorgen het geval. Ik draaide de kraan open en wist vervolgens niet meer zeker welke kant ik op moest draaien om hem dicht te doen (ja, ik weet het, dat klinkt dom en dat is het ook). En ik vermoed dat ik de verkeerde kant op heb gegokt, want toen we thuiskwamen na het zwemmen, bleek de halve bovenverdieping overstroomd te zijn geweest. Gelukkig was de huishoudster er nog enigszins op tijd bij om de boel op te dweilen.

Het doet me een beetje denken aan hoe ik, toen ik er pas twee weken woonde, de badkamer en gang van ons Brusselse appartement blank zette doordat de slang van de wasmachine uit het bad was gesprongen...oeps.

Wel leuk: ik heb voor eerst in zes weken weer een film gezien.

Opdringerigheid en een Ghanees museum

14 februari 2009

Vanochtend uitgeslapen en toen met mijn huisgenootjes met een trotro naar het Arts Centre gegaan. Daarbinnen werden we wel erg opdringerig lastiggevallen door de verkopers, die wilden allemaal dat we hun winkel kwamen bekijken (en natuurlijk wat kwamen kopen). Wat wel grappig was, was dat ze allemaal exact dezelfde schilderijen verkopen en allemaal beweren dat ze ze zelf hebben geschilderd. Maar goed, ze hadden ook veel prachtige beelden en maskers die helaas te groot zijn om mee in het vliegtuig te nemen. Iets kleiners kopen vergde veel geduld en afdingen, aangezien ze met belachelijk hoge prijzen begonnen te onderhandelen. Gelukkig krijg ik daar iets meer handigheid in, mede dankzij alle taxi's waarvoor je ook moet onderhandelen, dus ik heb niet het gevoel dat ik ben afgezet.

's Middags gingen we naar het nationaal museum. Ik geloof dat dat het enige museum in Accra is. Het is niet groot, er was duidelijk niet veel geld om het in te richten en de samenhang tussen de tentoongestelde dingen was soms ver te zoeken. Maar het was toch wel interessant, vanwege de uitleg over de betekenis van sommige beeldjes die je hier veel ziet en over de verschillende soorten dansen. En ook omdat het me deed realiseren dat het voor mij heel vanzelfsprekend is om naar musea te gaan en dat dat voor mensen hier natuurlijk helemaal niet het geval is (tenzij ze zoals mijn gastmoeder veel hebben gereisd, maar zij is geen gemiddelde Ghanees).

Nooit te vervelen

En terwijl ik me vorige week nog veel verveelde, is deze week voorbij gevlogen. Wat helpt is dat ik leuke opdrachten heb gekregen om aan te werken; homorechten in Ghana en een overzicht van wetgeving over marteling en inhumane behandeling, inclusief jurisprudentie, om een soort training voor mensen van de inlichtingendienst hier te organiseren. Wat ook helpt is dat ik twee nieuwe huisgenootjes heb, dat maakt het toch iets gezelliger en gemakkelijker om 's avonds uit te gaan.

Verder heb ik met net zitten verbazen over dit bericht, een bankoverval in het Europees Parlement. Gelukkig lees ik hier dat al mijn collegae ongedeerd zijn. Dat is toch wel even schrikken. Het bewijst maar weer dat je je in het Europees Parlement nooit hoeft te vervelen. Maar ik hoop toch niet dat ze nu de bodyscans uit de kelder gaan halen.

De rechten van trotro-chauffeurs

Iets meer dan een week geleden, werd de chauffeur van de tro waarin ik zat om naar mijn werk te gaan, aangehouden door een politieagent. De agent haalde de sleutels uit het busje en vroeg om zijn rijbewijs. Na twintig minuten kreeg de chauffeur de sleutel terug en mochten we verder rijden, maar irritant was het natuurlijk wel. Ik weet niet precies waarom de agent de sleutels teruggaf, misschien omdat hij hem een bekeuring had gegeven en nu klaar was, maar het is niet onwaarschijnlijk dat de chauffeur hem heeft gedasht...

Hoe toepasselijk was het dan ook dat de CHRI vandaag een workshop organiseerde voor trotro- en taxi-chauffeurs. Ze schijnen gemiddeld een keer per week aangehouden te worden door de politie, maar in het centrum van Accra is dat veel vaker, tot één keer per dag.

De meeste trotro-chauffeurs hebben geen idee wat hun rechten zijn en wat de politie wel en niet mag doen. Vandaar dat we dat vandaag aan honderdvijftig chauffeurs probeerden uit te leggen. Bijvoorbeeld dat ze na arrestatie recht hebben op een advocaat, of dat de politie niet zelf hun vergunning om de tro te rijden in kan trekken. De workshop vond plaats in Kasoa, een plaatsje vlakbij Accra. Met de andere vrijwilligers deed ik rollenspellen om uit te beelden waar we het over hadden. Vooral de echte politieuniformen die sommigen daarvoor hadden aangetrokken leidden tot hilariteit.

Daarnaast gaf de directeur van onze organisatie een uitgebreidere uitleg in Twi, dus dat kon ik niet verstaan. Net zoals de politiecommandant van Kasoa, die ook een verhaal hield en vragen beantwoordde van de chauffeurs. Voor de vrijwilligers was het jammer dat we het niet allemaal konden volgen, maar ik vermoed dat de trotro-chauffeurs er wel wat aan hebben gehad. En daar gaat het natuurlijk om.

Kokosnoten, broodjes ei en nog meer plantain

11 februari 2009

De straat is hier één grote openluchtsupermarkt. En ik doe mijn best om alle vegetarische Ghanese etenswaren te proberen die ze daar verkopen, hoewel ik me niet meer waag aan dingen die vergelijkbaar zijn met muffins of pasteitjes. (Waarom?)

Overal kom je mannen tegen met een kruiwagen vol kokosnoten en een enorm mes. Voor iets van 30 eurocent maken ze een gat een in de kokosnoot, zodat je het vocht eruit kan drinken. Verfrissend. Als het op is hakken ze het vruchvlees er voor je uit en gven je dat in een plastic zakje. (wat anders?) Het smaakt niet naar de kokos die wij kennen, maar veel nootachtiger.

Verder kom je om de haverklap vrouwen tegen achter een tafeltje vol met brood en eieren en een koekenpan. Die maken een sandwich met gebakken eieren voor je als je dat vraagt; erg smakelijk.

Eerder vertelde ik al over de gebakken plantain en de plantainchips. Er bestaat nog een manier waarop hier deze groene stevige banaan wordt klaargemaakt; op de barbecue. Gloeiend heet, maar niet zo vet als de andere varianten.

Zo zie je maar weer, ik eet hier bijna geen tomaat-pesto-mozzarella sandwiches. Hoewel die ook lekker zijn natuurlijk.

Ghanese homo's bestaan niet

Onderzoek doen naar homorechten in Ghana is nog niet zo gemakkelijk (homo zijn trouwens al helemaal niet). Homoseksualiteit, of eigenlijk technisch gezien sodomie, is hier strafbaar. Dus ik wil zaken vinden van homo's die zijn vervolgd vanwege hun geaardheid. Maar als ik op zoek ga in de boeken, of het vraag aan de bibliothecaris van het Supreme Court, blijken die zaken niet te bestaan.

Althans, niet op papier dan. Aangezien ik verschillende krantenartikelen heb gelezen waarin wel wordt verwezen naar dit soort zaken, vermoed ik toch dat die er wel moeten zijn. Maar waarschijnlijk "dashen" de beschuldigden de politieagenten (zoals ik ook heb gedaan om aangifte te kunnen doen). Of de zaken komen misschien soms wel voor, maar worden niet opgenomen in de boeken.

Homoseksualiteit bestaat namelijk niet in Ghana. Ja, misschien zijn een paar mensen besmet door dit "westerse virus", maar dat moet dan maar zo snel mogelijk de kop worden ingedrukt. Het is niet Ghanees. Gek genoeg stamt de strafbepaling betreffende sodomie uit de koloniale tijd, hij is nog van de Britten. Die strafbepaling is dus niet westers, maar typisch Ghanees? Ik vind het wel een beetje verwarrend...

Dagje parlement

Vandaag moest ik nog vroeger opstaan dan ik hier normaal al doe, om om zeven uur op kantoor te zijn. Het plan was namelijk om heel vroeg al naar het Ghanese parlement te gaan, om goede plaatsen te hebben tijdens de hoorzitting voor het aanstellen van de nieuwe attorney-general hier.

Ik hoef waarschijnlijk niet uit te leggen dat het natuurlijk nog tot negen uur duurde voordat we aanstalten konden gaan maken om erheen te gaan. We kregen allemaal t-shirts met teksten over "freedom of information bill" (vergelijkbaar met onze Wet Openbaarheid van Bestuur, oftewel WOB) om aan te trekken.

De parlementariërs zouden de vrouw die kandidaat was voor attorney general namelijk vragen wat ze van dat wetsvoorstel vindt. Hier in Ghana kennen namelijk nog helemaal geen regels over welke documenten wel en niet openbaar zijn. En de attorney general is een van de belangrijkste adviseurs (zo niet de belangrijkste) van de president over wetsvoorstellen. De bedoeling was om wat publicitaire druk te creëren om ervoor te zorgen dat ze zich positief over het voorstel uit zou laten.

In theorie heel interessant, vooral omdat ik normaal als beleidsmedewerker juist belobbyd wordt door mensenrechtenorganisaties en ik het nu eens van de andere kant bekijk. In de praktijk was het enorm saai. We mochten de zaal niet in, omdat het te druk was en de zaal te klein. Het duurde tot twee uur voordat de hoorzitting met de attorney general eindelijk aan de beurt was. Toen mochten we wel op het balkon meekijken met de regie van het televisiestation dat het uitzond en konden er nog wel iets van zien. Maar ik moet zeggen dat ik op dat moment vooral erg trek had, omdat ik sinds zes uur 's ochtends niks meer had gegeten. Wat was ik blij toen we om drie uur met een taxi terug naar kantoor konden en ik iets te eten kon gaan zoeken.

Maar goed, ik geloof dat we wel wat publiciteit krijgen, dus in die zin is deze dag toch nog een beetje een succes te noemen.

Verantwoorde souvenirs

8 februari 2009

Eerder schreef ik al over "fan ice" en "pure water". Beide zijn verpakt in plastic zakjes. In Ghana maakt dat een groot deel uit van de afvalberg (overigens wordt overal te pas en te onpas hier een plastic zakje bij gegeven, zelfs als je een pakje biscuitjes koopt, ik blijf stug weigeren).

Veel van het plastic wordt op straat of in de open riolen gegooid. Veel Ghanezen zijn zich er niet van bewust dat het jaren duurt voordat het plastic begint af te breken. Het helpt ook niet echt dat het aantal prullenbakken hier erg klein is; op straat kom ik ze heel zelden tegen, dus ik spaar mijn afval op in mijn tas totdat ik het hier thuis kan weggooien.

Blij verrast was ik dan ook toen ik de winkel van Global Mama's binnenkwam. Een winkel die alleen producten verkoopt die handgemaakt zijn door Afrikaanse vrouwen en hen daar een eerlijke prijs voor geeft, een fair trade shop dus. En wat zag ik daar liggen: tassen en etuis in allerlei soorten en maten, gemaakt van de "pure water" en "fan ice" verpakkingen. Die worden grondig gereinigd en vervolgens aan elkaar genaaid. Dat resulteert in eerlijke en milieuvriendelijke gebruiksvoorwerpen. Het spreekt vanzelf dat ik er wat heb gekocht!

P.S. Ik moet nog even kwijt dat ik waarschijnlijk de enige plaats in Ghana (vermoed ik althans) heb gevonden waar je tomaat-pesto-mozzarella sandwiches kan eten. Lekker!

Het gevaarlijkst hier is...

Het gevaarlijkste aan Ghana is niet dat je malaria kan krijgen.
Ook is niet gele koorts, tetanus, of hepatitus; daar ben ik tegen ingeënt.
Het is ook niet de criminaliteit (die is hier best laag) of de wilde dieren.

Het is...het verkeer. De enige verkeersregel die hier van toepassing lijkt is: wie het hardst en het langst toetert heeft voorrang. Over het algemeen willen auto's nog wel stoppen voor een verkeerslicht of een verkeersagent, maar verder is het hier voornamelijk een grote chaos op de weg.

Gisteravond, na een drankje in een bar, gingen mijn nieuwe kamergenote en ik met een taxi naar huis. Meters kennen ze hier niet, dus je moet altijd flink onderhandelen over de prijs, zeker omdat iedereen denkt dat je veel geld hebt als je blank bent. We vonden er een die ons voor een redelijke prijs naar huis zou brengen, stapten in en wilden na vijf minuten liever weer uitstappen.

De chauffeur was dronken, stoned of high, dat weet ik niet precies, maar zijn rijgedrag was verschikkelijk. Hij reed vele malen sneller dan verantwoord, slingerde en veroorzaakte twee keer in korte tijd bijna een ongeluk. Ondanks herhaalde verzoeken van mijn kamergenote en mij weigerde hij vaart te minderen. Halverwege de rit besloten we dan ook maar uit te stappen en verder te gaan met een andere taxi, waarmee we gelukkig heelhuids thuis kwamen.

Het verkeer is hier al gevaarlijk genoeg als je een nuchtere chauffeur hebt. Wat een idioot. Misschien moet ik de volgende keer de chauffeur eerst over een rechte lijn laten lopen...

Een gemiddelde dag in Accra

6.30 : Zo vroeg gaat mijn wekker hier, niet echt fijn voor een avondmens. Ik sprint naar de douche, trek mijn werkkleding aan (zwart en wit wordt hier als het meest formeel beschouwt en blote schouders kunnen echt niet) en ga naar de eetkamer. Daar staat mijn ontbijt al klaar; witbrood met veel te veel suiker erin, pindakaas, thee en fruit. Ik haal nog wat gefilterd drinkwater uit de koelkast om mee naar mijn werk te nemen en loop naar de kruising waar de tro-halte is.

7.00: Ik probeer een tro of gedeelde taxi te vinden naar �Circle�. Soms makkelijk, soms duurt het even omdat ze allemaal al vol zijn. En na een maand herken ik gelukkig wel alle mogelijke handgebaren en terminologie om aan te duiden waar ze heen gaan, maar ik ga niet met tien Ghanezen dringen om een plekje. Al ik eenmaal in een tro of taxi zit, rijden we onmiddellijk, al dan niet via een sluiproute, de file in.

7.45: Of soms pas een half uur later, dat hangt af van het verkeer. Ik stap uit en loop tien minuten naar kantoor. Onderweg koop ik ergens crackers of biscuitjes omdat ik van het witte brood al weer na een uur of twee honger krijg.

8.00/8.15: Ik ben op kantoor. Ik schrijf een rapport, doe onderzoek op het advocatenkantoor van Nana�s man, oefen rollenspellen, klets met de andere vrijwilligers. En als ik niets te doen heb, en ik niet om nieuw werk kan vragen omdat Nana er niet is, zoals nu, typ ik een blogje.

12.00: Lunchen met de andere vrijwilligers aan de overkant van de straat bij Gina�s. Ik neem meestal pasta, coleslaw en een gekookt ei. En natuurlijk veel water!

13.00: Nog even doorwerken op kantoor.

16.00: Ik loop terug naar de tro-halte om een tro naar Teshie-Nungua te vinden. Of ik neem er eentje naar het Internetcaf� dat op de route ligt en ga daar mail beantwoorden, het Nederlandse nieuws lezen en bloggen. Onderweg in de file koop ik kauwgom, plantainchips of fan-ice. Ergens tussen 17.15 en 18.30 ben ik meestal wel thuis, hoewel de reis langer duurt naarmate ik later vertrek.

Ongeveer 18.30: Mijn gastmoeder zorgt ervoor dat het eten klaarstaat nadat ik een koude douche heb genomen en me heb omgekleed. Als ik een kamergenoot heb, eet ik samen met haar.
Na het eten blijf ik ofwel thuis, klets met mijn gastgezin en kamergenote, kijk televisie met hen of lees een boek. En ik ga enorm vroeg naar bed, tussen 21.00 en 21.30, om de volgende dag weer vroeg op te kunnen.

Of ik ga ergens iets drinken met andere vrijwilligers in Accra. En dat kan wat later worden.

Leermoment

Eerlijk gezegd verveel ik me hier een beetje. Ik schreef eerder al dat het werk inhoudelijk niet echt uitdagend is en vooral praktisch lastig is door het gebrek aan middelen hier. Verder heb ik twee vage onderzoeksopdrachten gekregen, die op zich best interessant zijn, maar het is voor mij niet duidelijk wel doel ze dienen. De communicatie verloopt hier wel vaker niet zo soepel. Problematisch is namelijk dat onze directeur veel weg is en zij de enige is die dit soort dingen weet. Oja, en er vechten ook nog eens zo'n vijftien vrijwilligers om haar aandacht.

En nu is mijn werk dus op: ik heb mijn opdrachten af. Het feit dat ik me hier verveel doet me realiseren hoe leuk mijn baan in het Europees Parlement wel niet is. Leuke collega’s en leuk werk. Ik denk daar wel eens: “Vandaag wordt een rustige dag.” En dan pakt het soms helemaal anders uit omdat iemand van de Europese Commissie iets controversieels heeft gezegd, een voorstel is uitgelekt of er iets anders onverwachts gebeurd waardoor ik plotseling drie dingen tegelijk moet doen. Het is moeilijk om je in het Europees Parlement te vervelen...

En het is een stuk spannender dan hier onderzoeksrapporten schrijven waarvan ik niet weet waarvoor ze dienen. Kortom, ik ben blij dat dit maar voor twee maanden is en ik dan weer terug kan naar Brussel!

Een kat in het nauw maakt rare sprongen

Die lijkt me wel van toepassing op Balkenende en zijn voorstel voor een onderzoekscommissie over Irak. Kennelijk is hij toch bang dat het besluit om de oorlog in Irak te steunen eeuwig aan hem blijft kleven als ongefundeerd en schimmig. De PvdA zit nu duidelijk in een lastig pakket. Maar goed, ik ga er maar vanuit dat het kabinet niet wordt opgeblazen terwijl ik mij in Ghana bevind.

Het is al erg genoeg dat GroenLinks een nieuwe Europese lijsttrekker kiest terwijl ik er niet ben. Volgens mij is het een spannende strijd en ik durf dan ook echt geen enkele voorspelling te doen over de mogelijke winnaar (anderen overigens wel). Hopelijk doet het internet het hier zaterdag, zodat ik de uitslag kan zien.

Homoseksualiteit in Ghana

Homo zijn in Ghana is niet eenvoudig. Officieel is het illegaal om als man seks te hebben met een andere man. Deze bepaling wordt niet streng gehandhaafd, maar maakt wel deel uit van een voedingsbodem voor homofobie. Op dit moment doe ik onderzoek naar hoe het staat met de rechten van homo's en lesbiennes in Ghana en ik vrees dat het niet best is.

Wat ik me nooit had gerealiseerd, maar eigenlijk misschien best logisch is, is dat homo's hier vaak niet weten dat ze door seks te hebben met andere mannen HIV/aids kunnen krijgen. Omdat het taboe op homoseksualiteit hier heel groot is, praat of schrijft niemand erover. Alle voorlichtingscampagnes over HIV/aids zijn gericht op heteroseksuele koppels. Daardoor zijn mannen eerder geneigd een condoom te gebruiken als ze het doen met een vrouw dan als ze het doen met een man. Terwijl de grootte van de kans om HIV/aids te krijgen dan eigenlijk juist iets kleiner is. Er zijn geen cijfers over de hoeveelheid geïnfecteerde homo's hier, wederom omdat iedereen doet alsof homoseksualiteit in Ghana niet bestaat. Andere cijfers zijn er wel: geschat wordt dat ongeveer 3 procent van de volwassenen hier is geïnfecteerd. Dat is veel, maar weinig in verhouding tot andere Afrikaanse landen, waar het percentage kan oplopen tot meer dan 35 procent.

Een positieve noot is dat de General Assembly van de Verenigde Naties in december een verklaring heeft aangenomen die oproept om dit soort belachelijke verbodsbepalingen af te schaffen. Dat was een grote doorbraak in VN-verband. Wie weet kunnen we daarmee hier in elk geval een debat starten. Hoewel het best wel eens gevaarlijk zou kunnen zijn om je mond hier open te doen en het op te nemen voor gelijke rechten.

Een maand in Ghana

Vandaag ben ik precies een maand in Ghana, een goed moment om eens wat dingen op een rij te zetten.

Wat ik hier erg mis:
- natuurlijk met stip op één mijn familie en vrienden
- kaas en drop (ik heb nog een beetje drop, maar dat is dus op rantsoen)
- dingen kunnen plannen
- hete douches
- in plaats van een praktische, een meer inhoudelijke uitdaging in mijn werk (ik heb het gevoel dat ik vooral aan het vechten ben tegen een gebrek aan middelen hier, waardoor inhoudelijke dingen doen moeilijk is, maar die dingen zijn inhoudelijk niet moeilijk...)

Wat hier geweldig is:
- de natuur
- de kleding
- de straatverkopers
- het fruit

Wat hier vreselijk is:
- het verkeer en de wegen
- de snelheid van het internet
- de koffie (ik denk dat ik nu echt ben afgekickt van de cafeïne)
- de armoede

Leukste ervaring tot nu toe: de klim naar de watervallen en het voeren van de apen.
Slechtste ervaring tot nu toe: de inauguratie van de president.

Aapjes kijken 2

(maar nu échte aapjes)

1 februari 2009

De eigenaar van ons prima hotel bij de watervallen heeft voor ons geregeld dat om acht uur 's ochtends een tro ons komt ophalen, ons naar de monkey sanctuary rijdt, daar op ons wacht, en ons dan naar Accra brengt. Het kost maar een paar cedi's extra en het is met veertien personen wel zo handig! Dus om stipt acht uur (hoe on-Ghanees!) zaten we allemaal in de tro, met een mate en chauffeur en vertrokken we naar Tafi Atome monkey sanctuary.

We waren niet al te vroeg (de apen zijn meestal heel vroeg of heel laat te zien), maar we hebben toch een flinke groep van dichtbij kunnen bekijken. Ze zijn gewend aan mensen, dus komen ze zelfs bananen uit je hand eten (de foto van dat ze dat bij mij doen is helaas mislukt). De apen die wij hebben gezien zijn zogenaamde Mona-apen (ik weet niet of het Nederlands hetzelfde is).

Tweehonderd jaar geleden vestigden zich de voorouders van de huidige bewoners van Tafi Atome in dit gebied. Ze kwamen uit een ander deel van Ghana, waar ook dit soort apen waren. Ze brachten hun lokale god mee en richten een altaar voor hem op in het bos. Pas daarna zagen ze de apen en zo dachten ze dat die hen die honderden kilometers hadden gevolgd. Het moesten wel boodschappers van hun god zijn. Vandaar dat de dorpsbewoners de apen en het bos altijd beschermd hebben tegen de jacht en de kap. Tot in de jaren tachtig het Christendom naar deze streek kwam en de dorpsbewoners niet langer geloofden dat de apen heilig waren. Hun aantal nam sterk af en het bos werd steeds kleiner.

Totdat een Canadees begin jaren negentig hoorde over de apen. Hij stimuleerde de dorpsgemeenschap om de apen en het bos weer te gaan beschermen om er uiteindelijk een eco-toerisme project van te maken. Dankzij de opbrengsten heeft het dorp nu electriciteit en telt de apenpopulatie nu meer dan 350 apen. Een prachtig project en een win-win-win-situatie; behoud van natuur en biodiversiteit, inkomsten voor het dorp en een heel leuk uitstapje voor toeristen.

Na Tafi Atome zijn we ook nog naar Tafi Abuipe gegaan. Een dorpje daar vlakbij (de Tafi-dorpjes hebben allemaal dezelfde Chief), dat volledig bestaat uit Kente-wevers. We waren de eerste toeristen daar sinds een maand, zo afgelegen is het kennelijk. Maar het was interessant om te zien hoe vaardig de mensen daar zijn in het weven en om wat te horen over de verschillende betekenissen van de patronen. Kinderen beginnen vanaf zeven jaar al met weven, maar gaan wel gewoon naar school (mijns inziens nog veel te jong, maar ja, het is in elk geval geen vissen). Het dorp probeert nu te regelen dat ze hun stoffen kunnen exporteren voor een eerlijke prijs.

Kortom, het was een geslaagd weekend!

Een heftige klim

31 januari 2009

De tro-rit gistermiddag was nogal hobbelig, het voelde zo nu en dan meer als een achtbaan dan als een busrit dankzij de slechte vering. Maar we pasten met veertien vrijwilligers in één tro en onze tweede bracht ons zelfs naar het hek van ons hotel, dus dat was erg gemakkelijk. En voor het eerst in vier weken regende het!

Het is hier prachtig, in Wli, een klein dorpje vlakbij de watervallen. Je kan hier alleen komen over een zandweg, je hoort alleen maar vogels en insecten om je heen en de lucht is schoon (Accra heeft helaas volgens mij nog meer smog dan Brussel).

Vanochtend vertrokken we om een uur of tien naar de watervallen. We kregen een gids mee en omdat we besloten om naar de hoger gelegen waterval te wandelen, de tip om een hoop water mee te nemen. Dat hadden we wel nodig. Ik was erg blij met mijn bergschoenen, want de klim bleek erg steil te zijn. Na tweeënhalf uur klimmen (het moet een paar honderd meter omhoog geweest zijn) kwamen we aan bij een werkelijk prachtige idyllische waterval. Omdat we allemaal flink bezweet en erg stoffig waren, namen we een heerlijk koele duik in de poel eronder. Onderweg zijn we overigens vier mensen tegengekomen, tientallen vlinders, honderden vleermuizen en de bomen en planten waren werkelijk prachtig.

Terugweg was een beetje heftig, weer bijna twee uur dalen. Aan het eind stond iedereen te trillen op zijn of haar benen, maar het geeft een enorm voldaan gevoel dat iedereen het heeft gehaald! Gelukkig bleken we nog terecht te kunnen in hetzelfde hotel, dus blijven we daar nog een nacht. Want toen we om vijf uur daar terug kwamen waren we allemaal moe, vies en hongerig en dit hotel is schoon en serveert prima eten.

Veel gereis

30 januari 2009

Gisteren heb ik weer de hele dag in de bus doorgebracht. We vertrokken direct na het ontbijt, om half acht, en om half acht 's avonds was ik thuis. Mijn gastmoeder had het eten al klaar staan, eindelijk weer een goede maaltijd, een lekker koude douche en op tijd naar bed.

Vanmiddag vertrek ik namelijk weer naar de Volta-regio, maar niet zo ver als Kete Krachi. Het plan is om naar de Wli-watervallen (de hoogste van West-Afrika) te gaan en om apen te gaan zien in de monkey-sanctuary (is dat apen-heiligdom in het Nederlands?).

Kinderarbeid en kinderhandel

Hartbrekende taferelen

29 januari 2009

Vanochtend om zes uur de deur uit om te gaan ontbijten, dachten wij. Maar dingen gaan hier nooit zoals je verwacht of plant, dus zaten we om zeven uur 's ochtends cola te drinken bij de Chief Magistrate van Kete Krachi (het is onbeleefd om het niet aan te nemen...). Vlak daarvoor waren we al op bezoek geweest bij de Chief Executive (soort van burgemeester, of als je wil het ouderwetse stamhoofd).

Allebei zijn ze erg begaan met de strijd tegen kinderarbeid en -handel en inhumane weduwerituelen. Ze heettten ons dan ook van harte welkom in hun woonplaats en in hun huis. Pas na deze bezoekjes kregen we eindelijk een ontbijt, waarna we in feite een kwartier te laat waren voor onze eigen workshop. Maarja, die begon uiteindelijk eerder om tien uur dan om half negen, mensen kwamen toch pas vanaf negen uur binnengedruppeld...zoals dat nou eenmaal gaat in Ghana.

Ik vermoed dat er wel bijna 200 mensen aanwezig waren in de zaal van de districtsraad. Wij voerden de toneelstukjes op die we eerder hadden ingestudeerd en waaraan ik heb helpen schrijven. Verder hield een van de medewerkers van de CHRI een verhaal over vrouwenrechten, vertelde iemand van pacodep over het werk dat zij doen en was er ruimte voor vragen. Het grootste gedeelte van het programma kon ik helaas niet volgen, omdat het in Ewe, de lokale taal, was. Maar natuurlijk ging dit alles gepaard met zang, dans en drummen, zoals iedere gelegenheid hier, dus ik heb me prima vermaakt.

Na de lunch gingen we met mensen van pacodep en de Ghanese politie met een boot het Voltameer op. Om met eigen ogen de kinderen te zien waar het die ochtend over was gegaan. Op het Voltameer wordt veel gevist en omdat de kleine handen van kinderen handig zijn om de vis uit de netten te halen, worden voor het vissen veel kinderen gebruikt. Ze worden ook geacht tot vijftig meter diep te duiken (en nee ze hebben geen duikmateriaal) om de netten die vast zijn geraakt op de bodem los te maken. Zeer gevaarlijk werk dus, veel jongetjes (het zijn meestal jongens) verdrinken. Sommige vissers laten hun eigen kinderen dit werk doen, anderen kopen kinderen om dat te doen.

Wij zagen zelf twee boten waarop kinderen aan het werk waren. We voeren verder naar een eiland waar zo'n vijfhonderd mensen leven in hutjes. Alle kinderen van het dorp kwamen uitgelopen om te zien wat al die Obruni's kwamen doen. We vonden in daar in elk geval drie jongetjes van tussen de acht en tien jaar die uit Tema kwamen, in de buurt van Accra. De werknemers van CHRI konden dan ook met ze praten, omdat ze Twi spraken en geen Ewe, wat rond het Voltameer gesproken wordt. Ze bleken een aantal maanden geleden door hun ouders te zijn verkocht aan vissers. Ze krijgen twee keer per dag te eten en gaan niet naar school.

Het was vreselijk confronterend om de kinderen te zien en niet in staat te zijn om er iets aan te doen; de mensen van pacodep gaan waarschijnlijk wel terug om te onderhandelen met de vissers en de kinderen te bevrijden. Ik hoop dat dat lukt. Het is hier lastig om erachter te komen waar de kinderen werkelijk vandaan komen, wie hun ouders zijn en of ze naar school gaan. Zonder bewijzen kan je de kinderen daar niet zomaar weghalen, maar in dit land wordt lang niet alles geregistreerd. Erg frustrerend.

De meeste kinderen in het dorp hadden bolle buikjes door ondervoeding en de school was een grote ravage. Ik kan me niet voorstellen dat daarin serieus les gegeven wordt. Dit was duidelijk het armste dorp dat ik hier tot nu toe heb gezien en het doet me realiseren dat ook hier de welvaart enorm ongelijk verdeeld is. Ik woon in een groot huis met stromend water en electriciteit en zelfs twee badkamers. In dit dorp hebben de kinderen niet genoeg te eten. Een enorm contrast.

Aapjes kijken 1

28 januari 2009

Op dit moment bevind ik me in een van de moeilijkst te bereiken gebieden van Ghana; Kete Krachi. In totaal zijn we, alle vrijwilligers en een aantal werknemers van de CHRI, gisteren dertien uur onderweg geweest om hier te komen. Al om kwart over vijf zat ik in een taxi die ons naar de bus zou brengen. Een luxe bus voor Ghanese begrippen, met airco en redelijk comfortabele stoelen. We moesten zo vroeg vertrekken omdat we 's middags de boot over het Voltameer moesten halen.

In het begin reden we nog over asfaltwegen, weliswaar niet altijd van geweldige kwaliteit, maar een stuk beter dan de hobbelige zandwegen waarover we later reden. Aan ons voorbij trok het Afrika van de televisie. Kleine dorpjes bestaand uit hutjes, zonder electriciteit of stromend water, scholen in de buitenlucht waarin kinderen in uniformen les krijgen, eindeloos veel groen, stof en opmerkelijk veel fietsen.

Omdat dit duidelijk geen toeristisch gebied is, zijn vijftien blanken hier een bezienswaardigheid. Alle kinderen van het dorp beginnen te zwaaien als ze onze bus langs zien rijden (ik voel me hier soms net de koningin) en toen we uit de bus stapten om op de boot te gaan, stonden er in no time dertig kinderen en heel wat volwassenen om ons heen. Dit leidt tot een soort wederzijds "aapjes kijken"; zij vinden ons een rartiteit, wij willen graag de mensen met prachtige kleren, of enorme hoeveelheden spullen op hun hoofd dragend, op de foto zetten. Omdat de nieuwsgierigheid wederzijds is, voel ik me daarover iets minder ongemakkelijk.

's Avonds arriveerden we in Kete Krachi, waar we een generale repetitie hielden voor onze toneelstukjes en we te eten kregen (voor mij helaas alleen rijst omdat iemand was vergeten door te geven dat ik vegetariër ben). Omdat iedereen moe was van het vroege opstaan en de lange reis, lagen we allemaal netjes om tien uur al in bed. Vandaag gaan we namelijk doen waarvoor we hier gekomen zijn; de workshop over kinderarbeid en -handel en over weduwerituelen die vrouwen schaden.

Een Ghanese, Indiase en Nederlandse bakken een pizza

Mijn gastmoeder houdt erg van koken, maar hoe je pizza maakt wist ze niet. Daarom besloten mijn kamergenote en ik om dat gisteravond voor haar te doen. Het was een zeer internationale pizza en niet alleen omdat hij gemaakt was door een Ghanese, een Indiase en een Nederlandse. Maar ook omdat de kaas uit Londen kwam, de basilicum en tomaten uit Zuid-Afrika en het recept natuurlijk uit Italië. Als toetje hadden we mango's, die zijn hier nog veel lekkerder dan thuis!

In Ghana naar de Chinees

25 januari 2009

Gisteravond zijn mijn kamergenoten en ik een Chinees restaurant gaan eten. Zoals ik eerder al schreef is Ghanees eten lekker (en is mijn maag ook weer beter), maar een beetje afwisseling is ook wel eens leuk. We zochten eigenlijk een Indiaas restaurant, maar konden dat dankzij een gebrek aan bewegwijzering en straatverlichting niet vinden. Zoals ik eerder al vertelde is alles hier een speurtocht.

Het was een beetje surrealistisch om in dat restaurant te eten; het interieur is precies zo als dat van elke "Chinees om de hoek" in Nederland. Ze hebben hier zelfs ook een aquarium (hoewel ik geen vissen heb kunnen ontdekken). Ik heb tofu gegeten, een enorme zeldzaamheid hier en die was geweldig goed klaargemaakt.

Maar toch typisch dat je ook hier het nummer op je kaart moet noemen en één portie eigenlijk genoeg is voor twee of drie personen. Kennelijk maakt het daarvoor niet uit of je naar een Ghanese of naar een Nederlandse Chinees gaat...

Shop 'til you drop

24 januari 2009

Reken maar dat je mensen tegenkomt in de meest prachtige gewaden op straat. Dus mijn kamergenote en ik zijn op stoffenjacht gegaan. Eerst helemaal met twee tro's naar de andere kant van Accra, om naar de markt van Kaneshie te gaan. Daar verkopen ze werkelijk alles wat je mogelijk nodig zou kunnen hebben; eten, cosmetica, huishoudelijke artikelen en dat waarvoor wij kwamen: stoffen en kralen.

Van de kralen kan je zelf ter plekke dingen laten maken, dus ik heb weer eens een nieuw paar oorhangers. Qua stoffen keek ik echt mijn ogen uit, zoveel prachtige kleuren en prints. Ik heb een aantal stoffen gekocht om wat kleren te laten maken hier, dat is helemaal niet duur. We moesten voor de stoffen alleen wel flink afdingen, maar mijn kamergenote is daar gelukkig heel bedreven in.

Uitgaan in Accra

24 januari 2009

Gisteravond zijn we (mijn kamergenote, een Indiase die in Londen woont, en ik) weer uit geweest met een hoop vrijwilligers en een aantal Ghanese werknemers van de CHRI. Ik me maar afzijdig gehouden van de alcohol vanwege maag, hoewel drank hier echt spotgoedkoop is.

Na een tijdje in (nou ja, meer bij, het terras is praktisch op straat) een bar te hebben gezeten zijn we rond middernacht naar de nachtclub gegaan we eigenlijk vorige week ook heen zouden maar nooit waren beland. Het is waarschijnlijk de meest exclusieve en obscure nachtclub van heel Ghana. Je moet dan ook vijf cedi entree betalen (das 3 euro ofzo) en de drankjes zijn belachelijk duur gemeten naar Ghanese standaarden, maar nog steeds goedkoop voor Europese begrippen. Mijn mineraalwater kostte twee cedi, dat is vier keer zoveel als je hier normaal betaalt, maar nog steeds minder dan een flesje water kopen bij de AH.

Het publiek was een interessante mix van veel Indiërs en Libanezen (die zie je nooit op straat, maar schijnen wel veel van ondernemingen hier te bezitten) en rijke Ghanezen. Het was wel duidelijk dat iedereen daar veel geld had voor Ghanese begrippen. Het dansen was leuk, maar het cliché is wel waar; mensen hebben hier een beter ritmegevoel dan wij. En toen de hoeveelheid opdringerige mannen wel erg groot werd, hebben we een taxi naar huis genomen. Het was een leuk avondje uit.

Het fileprobleem

Hier in Ghana woon ik in prachtig huis, in een plaatsje net buiten Accra. Elke ochtend moet ik om zeven uur vertrekken om tussen acht uur en kwart over acht op mijn werk te kunnen zijn (en soms ben ik dan toch nog te laat). Dat komt niet doordat mijn huis en werk zo ver van elkaar vandaan zijn, maar door de file.

Gemiddeld sta ik elke dag heen en elke dag terug zeker een half uur stil in een tro-tro of een taxi (dat is dus een uur per dag). In Nederland klaagt iedereen over het fileprobleem, maar eerlijk gezegd heb ik nog nooit zoveel in de file gestaan als hier!

Dat komt vooral omdat er ook geen alternatief is. Fietsen hier is levensgevaarlijk vanwege het verkeer en de slechte wegen. Metro's of trams kennen ze hier niet. Treinen rijden een keer per dag en alleen op drie spoorbanen die het land rijk is tussen drie grote plaatsen; voor kleine afstanden zijn ze ongeschikt. Dus ik zal hier helaas nog heel wat uren in auto's en bussen doorbrengen.

Ik heb een hekel aan in auto's zitten. Ze stinken en ik word gegarandeerd wagenziek als ik niet naar buiten kijk (zeker op dit soort hobbelwegen en met deze rijstijl), dus iets lezen terwijl ik stilzit zit er ook niet in. Zodra ik weer terug ben ga ik gewoon weer fietsen en treinen. Veel fijner.

Oja, wat hier de file wel nog een beetje opvrolijkt zijn alle straatverkopers. Vrouwen, mannen en helaas ook kinderen die met allerlei handelswaar op hun hoofd langs de auto's lopen. Je kan allerlei etenswaren kopen, maar ook Obamaposters, schoonmaakmiddelen en ik zag zelfs iemand met tuinstoelen zeulen.

Even rustig aan

Vandaag ben ik voor het eerst weer aan het werk geweest. De hele dag slapen en lezen gaat toch vervelen. Ik kan niet zo goed stil zitten. Voorlopig doe ik nog maar even rustig aan, op een dieet van heel veel water, cola, rijst, bananen, zoute crackers en brood. Dus vandaar dat dit stukje niet lang is...

Nog steeds in de lappenmand

20 januari 2009

Maar rasoptimist als ik ben; het is in elk geval leuk dat ik nu wel de kans had om naar de inauguratie van Obama te kijken op televisie. Voor mij geen inauguraties in levende lijve meer!

Obama is hier nog populairder dan in Europa. Ik heb hier al heel wat posters van hem gezien en Ghanese liedjes over hem gehoord.

Peel it, Boil it, Cook it or Forget it

19 januari 2009

Schrijf nooit op je weblog dat je lichaam het eten wel aan lijkt te kunnen; je wordt er spontaan ziek van. Waarschijnlijk heb ik iets te enthousiast een soort muffin-achtig iets geprobeerd gisteren. Dat was dus de laatste keer dat ik hier iets at dat niet heet of verpakt is. Ik kan maar beter de stelregel hierboven volgen.

Vandaag heb ik maar veel geslapen en veel water (en cola, je moet suikers hebben) gedronken. Daar valt niet zoveel over te vertellen.

Luieren in luxe met schuldgevoel

Gisteren was een heerlijke dag. Eerst uitgeslapen (Vrijdagnacht tot drie uur uit geweest met andere vrijwilligers. En als je denkt dat het uitgaansleven in Nederland laat begint: wij kregen sterk de indruk dat het hier toen pas echt begon.)

Eindelijk heb ik mijn tas laten maken, waar iemand op Independence Square een klein gaatje in had gesneden. De tassenmaker was heel aardig en dit leidde wederom tot een huwelijksaanzoek. Toen ik hem vertelde over mijn (uit mijn duim gezogen) vriendje in Nederland vond hij het raar dat ik niet ook een Ghanese vriend wilde. Maar goed, kon ik anders niet een witte vriendin voor hem regelen? Mannen hier kennen echt geen schaamte en zeggen ronduit dat ze met je willen trouwen om je huidskleur. Mocht je altijd al met een zwarte man hebben willen trouwen, grijp je kans en reageer hieronder! ;-)

Rond het middaguur ben ik naar het La Palm Beach Hotel gegaan, waar ik de hele dag met een hoop andere vrijwilligers bij het zwembad heb gelegen (de zee is hier vrij gevaarlijk om in te zwemmen). Dat hotel is het duurste hotel van heel Ghana en het zwembad was werkelijk fantastisch (kostte ook 10 cedi, dat is 6 euro, maar dan heb je ook een ligstoel, handdoek, doorspoelende toiletten en douches). Natuurlijk zaten er voornamelijk blanken bij het zwembad. Ik moet zeggen dat ik me dan ook een beetje schuldig voelde. omdat de meeste Ghanezen zich zo'n uitstapje nooit zouden kunnen veroorloven. Het gemiddelde inkomen is hier vierhonderd cedi per jaar.

Een van mijn favoriete onderwerpen: eten!

17 januari 2009

Eindelijk maar eens een stukje over het eten hier. Mijn maag is er gelukkig nog niet overstuur van geraakt. Reken namelijk maar dat het eten hier anders is dan in Europa.
Ik ben gezegend met een gastmoeder die uitstekend vegetarisch kan koken. Ze maakt voor mij spaghetti met een Ghanees tintje dankzij de peper en de kool en ze maakt ook meer traditionele gerechten zonder vlees of vis klaar.

Mijn favoriet (tot nu toe) is Red-Red. Dat is gebakken plantain (een soort groene banaan, iets steviger en iets minder zoet dan onze gele) met precies de goede hoeveelheid zout en peper om lekker te contrasteren. Daarbij horen bonen in een soort tomatensaus. Ook een aanrader vind ik de palavasaus, gemaakt van spinazie-achtige yambladeren (je moet alleen uitkijken dat je er geen vlees in krijgt). Van de meer massieve gerechten waarvan je met je handen een balletje moet draaien en die je dan in pittige saus moet dopen, heb ik alleen banku geprobeerd. Ik vond het niet echt lekker, vooral heel plakkerig en zuur. Verder eten ze hier veel rijst en is alles een beetje scherp, maar wat mij betreft niet t�.

Ook heel interessant (ik ga alle vegetarische proberen) zijn de snacks die je hier overal op straat kan kopen. Plantainchips (iets dikker en zoeter dan onze eigen aardappelschips). Chocola, gemaakt van lokale Ghanese cacao, die niet smelt! Heel handig in dit klimaat. En afgezien van het niet smelten en de daardoor iets andere textuur, smaakt hij precies als de melkchocola die wij in Europa in de supermarkt kopen. Heel apart. Fan-ice is ook iets wat ik nog nooit eerder had geizen. Jongens die dat hier verkopen hebben fietsjes met een grote bak voorop die het bevroren houdt. Het ijs lijkt op het ijs dat wij eten op een stokje, maar er zit geen stokje in; je bijt de hoek van het zakje en zuigt het ijs eruit. Net zoals je hier doet met water overigens.

Voor vegetari�rs is het hier nog niet zo makkelijk om aan eiwitten te komen. Melkkoeien hebben ze hier niet, dus als kaasliefhebber kom ik hier niet echt aan mijn trekken. Soja heb ik hier ook nog niet gespot. Maar eieren zijn overal in overvloed, dankzij de enorme hoeveelheid kippen hier. Die lopen op straat en op het terras van de "chop bar" (beste vertaling is eetcaf� waar ik meestal lunch. Ik moest wel twee keer kijken toen ik voor het eerst een vrouw met een schaal hardgekookte eieren op haar hoofd zag lopen om te verkopen. Toch een raar gezicht. Ik geloof dat ik hier gemiddeld �n a twee eieren per dag eet. Als ik thuis kom kan ik ben ik bang geen eieren meer zien...

Een Ghanese begrafenis is een feestje

Vandaag verliep weer eens heel anders dan ik van tevoren had gedacht. Want toen ik op kantoor aankwam, bleek dat we vanmiddag naar een begrafenis zouden gaan. Een familielid van Nana, onze directeur, was namelijk overleden.

Nou zijn Ghanese begrafenissen een beetje anders dan bij ons. Ten eerste moesten we ons allemaal verkleden, of eigenlijk alleen de vrouwen. Dus werden we door vriendinnen van Nana allemaal aangekleed in mooie Afrikaanse stoffen en met Afrikaanse sieraden die zij hadden meegebracht. Erg leuk! Ik hoop dat ik de foto erop krijg...

De Ghanese kleuren voor rouwkleding zijn zwart en rood, maar mensen dragen ook andere kleuren. Er zaten al heel veel mooi aangeklede mensen klaar toen wij binnenkwamen, nou ja binnen, het was buiten onder een hoop tenten voor de schaduw.

Er was een hoop gedans en gezang en getrommel. We kregen drinken en eten (vlees, dus dat was voor mij niet zo handig). Op een gegeven moesten wij naar voren komen om onze geschenken aan te bieden aan de familie van de overledene. Die bestonden uit frisdrank, bier, kleding, geld enz. De drank werd gelijk weer uitgedeeld onder de mensen die er waren. We zijn nog een tijdje gebleven om naar het gedans, gezang en de muziek te kijken en te luisteren. Na een uurtje of twee zijn we terug naar kantoor gegaan, maar we hadden nog heel lang kunnen blijven.

Ik geloof dat wij nu op het grote feest ter ere van het leven zijn geweest en dat Ghanezen normaal gesproken ook nog een kleinere ingetogenere plechtigheid houden. Bijzonder was het in elk geval wel!

Ik blijf me hier verwonderen!

Vandaag hebben we verder gewerkt aan de korte stukjes over kinderarbeid, kinderhandel en weduwe-rituelen. Daarvoor hadden we bepaalde Ghanese wetgeving nodig, zoals het Ghanese wetboek van strafrecht en de kinderwet.

Op de CHRI hebben ze geen systeem om regelgeving op te zoeken. Dus moesten we naar het advocatenkantoor van de man van Nana Oye Lithur, onze directeur. Dat was weer een heel avontuur.

Een van de werknemers van CHRI heeft de taxichauffeur helemaal verteld hoe hij erheen zou moeten rijden (wij weten de weg namelijk niet en de taxichauffeur wist die ook niet). Zitten we tien minuten in de auto, draait hij om; "even vragen aan een voorbijganger hoor..." Die wist het natuurlijk ook niet, dus toen besloot de chauffeur ons terug te brengen naar de CHRI en daar nogmaals aan de medewerker de weg te vragen. Die is uiteindelijk maar meegereden om hem te wijzen.

Tja, wat wil je ook in een land waar ze geen tomtoms hebben, geen straatnamen en geen fatsoenlijke kaarten. Je moet alles onthouden aan de hand van herkenningspunten, dat zijn bijvoorbeeld bepaalde gebouwen, winkels of reclameborden.

En toen op zoek naar de juiste wetgeving... Alles is hier een speurtocht en je doorzettingsvermogen en geduld worden aardig op de proef gesteld als de eerste computer die je wil gebruiken schijnbaar is gecrasht en de tweede geen internetverbinding heeft. De derde was gelukkig raak, dus we konden verder met ons werk.

Driemaal jippie

Jippie, mijn laptop is gefikst door de computerman van CHRI zonder dat ik met hem hoefde te trouwen!


Jippie, ik heb een hele leuke opdracht gekregen. Ik mag samen met twee andere vrijwilligers een soort toneelstukjes bedenken om uit te beelden wat de gevolgen, kosten en oplossingen zijn voor kinderarbeid, kinderhandel en zogenaamde weduwe-rituelen.

Er vinden bij sommige stammen gruwelijke praktijken plaats als een vrouw weduwe wordt, waarbij de vagina wordt gewassen met Ghanese peper, de vrouw het water moet drinken waarmee het lijk van haar overleden man is gewassen en ze met een onbekende man onbeschermde seks moet hebben en dan heb ik nog niet eens alle nare dingen opgenoemd.


Kinderarbeid en kinderhandel komen hier ook regelmatig voor. Ik heb al heel wat kinderen die eigenlijk op school hadden moeten zitten langs de kant van de weg "pure water" (zuiver drinkwater uit een zakje) zien verkopen. Gelukkig zie ik 's ochtends ook heel veel kinderen in hun schooluniform lopen, ook in de armere buurten.


Over twee weken gaan we namelijk naar een klein dorpje in de Volta-regio (ten noordoosten van Accra) om mensen daarover voor te lichten. Zij spreken (vrijwel) geen Engels en wij geen Ewe, de lokale taal, dus moeten we alles proberen uit te beelden. Ik ben heel erg benieuwd of het lukt om de boodschap over te brengen!


Jippie, ik zie net dat Kathalijne Buitenweg zich ondertussen met succes heeft verzet tegen het nemen van vingerafdrukken van alle kinderen in Europa. Nu nog de nationale vingerafdrukkendatabank tegenhouden...